 |
| Bijschrift: Edwin Dertien met op zijn schouder de `gasrobot' in een buis met de doorsnee van een gasleiding. Foto: Arjan Reef |
`De robot moet helemaal autonoom kunnen opereren, want onder de grond is radiocommunicatie onmogelijk', legt UT-onderzoeker en projectleider Edwin Dertien uit. `Het lijkt een beetje op een missie naar Mars. Je laat de robot los en terwijl hij door de leidingen beweegt, heb je geen contact. Als hij na een paar dagen weer uit het buizenstelsel komt, hoop je dat alles goed is gegaan. En dan kun je ook de gegevens inlezen die hij op een chip heeft opgeslagen.'
De `Marsmissie' begon voor Edwin Dertien in de zomer van 2006. Kiwa Gastec, die de kwaliteit van gaspijpen waarborgt, en netbeheerder Continuon klopten bij de UT aan voor de ontwikkeling van een gasrobot. Samen met het in Oldenzaal gevestigde en door alumnus Dennis Schipper gerunde Demcon is er nu een prototype gebouwd. `Wij hebben ons project gericht op de voortbeweging van de robot door de leiding. Zover zijn we nu, maar de robot kan nog lang niet gebruikt worden. Er zitten bijvoorbeeld nog geen sensoren aan die metingen kunnen verrichten en er moet nog een navigatiesysteem in de robot worden ingebouwd. Al met al duurt het nog zeker vijf tot tien jaar voor hij gebruikt kan worden.'
Nu nog wordt het gasnet bovengronds geïnspecteerd, maar daar kleeft een belangrijk nadeel aan. Dertien: `Gas verstrooit heel erg en daardoor kan de meetapparatuur niet nauwkeurig bepalen waar een lek zit. Vaak moet een heel stuk straat worden opgebroken, terwijl je van binnenuit heel precies kan vaststellen waar het lek zich bevindt. Bij een interne inspectie krijg je bovendien een beter beeld van de toestand van de pijpen, of ze in de verdrukking liggen bijvoorbeeld.'
De robot kruipt overigens niet door de leidingen in je keuken en naar je gaskachel, daar is hij te groot voor. Hij kan door buizen met een minimale diameter van vijftig millimeter, de hoofdleidingen die onder de straat liggen. Dat de robot door gas beweegt, brengt volgens Dertien geen extra gevaren met zich mee. `Zolang je zorgt dat je absoluut geen zuurstof meeneemt de leiding in, kan er niets gebeuren.'
Grotere uitdagingen die bij de verdere ontwikkeling van de robot komen kijken, hebben te maken met de betrouwbaarheid van de techniek. `Je moet zorgen dat de accu van de robot groot genoeg is om een paar dagen onder de grond te blijven. Nu rijdt hij nog vrij langzaam om zo zuinig mogelijk te doen, maar misschien is over tien jaar de batterijtechnologie wel een heel stuk verder', aldus Dertien. `Verder moet de robot slim genoeg zijn, zodat-ie zichzelf niet klem rijdt. Net als bij een ruimtereis wil je wel dat hij ongedeerd en met allerlei nieuwe informatie terugkeert.'
Meer info : www.ce.utwente.nl/e13/pirate
