Een afspraak maken met de vrouw achter de prijs blijkt nog niet zo eenvoudig. Marina van Damme (73) is nu eenmaal niet iemand die haar dagen vult met het schoffelen van de tuin of achter de geraniums zit. Integendeel, ze is nog erg actief in allerlei commissies en netwerken, zoals de VVAO Zutphen/Achterhoek, een netwerk voor hoger opgeleide vrouwen. Maar op donderdagmiddag heeft ze nog wel een gaatje.
Op het Gelderse platteland, nabij het rustieke Vorden, bewoont Marina van Damme een prachtige boerderij. Daar geniet ze van haar pensioen, na een imposante carrière in de chemische industrie. Ze was, vertelt ze, eind jaren veertig een van de vijftig meisjes die tussen 5000 jongemannen studeerde aan de Technische Universiteit Delft. 'Ik heb daar nooit last van gehad hoor', stelt Van Damme nuchter vast.
Na enkele jaren als onderzoeker in verschillende laboratoria, waaronder die van TNO, te hebben gewerkt, vertrok ze in 1960 met haar echtgenoot naar Twente. 'We vonden het in het westen te druk en wilden landelijk wonen.' Haar man was al universitair docent aan deze universiteit (destijds nog Technische Hogeschool Twente geheten) en kreeg er nog een leraarschap aan een HBS bij. Van Damme wist ook wat ze wilde: zelf carrière maken. 'Bij de Koninklijke Zout Industrie in Hengelo, het huidige Akzo Nobel, was plaats voor een researchmedewerker. Uiteindelijk belandde ik in 1969 op de stoel van adjunct-directeur', vertelt ze.
Van Damme ontdekte al snel dat ze haar carrière in eigen hand had. 'Ik vond mijn functies destijds te beperkt, dus ging ik allerlei managementcursussen volgen.' Midden jaren zestig vond Van Damme, in de bloei van haar loopbaan, tijd om te promoveren aan de UT. 'Het promotieonderzoek had ik tijdens mijn researchwerk bij AKZO al gedaan, wat restte was het schrijven van het proefschrift.' Marina van Damme was daarmee de eerste gepromoveerde én dus ook de eerste vrouwelijke promovenda aan de Universiteit Twente.
Van Damme schoof in 1974 door naar de directeurstoel van Akzo Corporate. Vanuit die functie adviseerde ze de raad van bestuur, vertelt ze. De laatste jaren voor haar pensioen, van 1988 tot 1992, was ze parttime lid van de Wetenschapelijke raad voor het regeringsbeleid.
Vrouw-zijn was voor haar nooit een nadeel. 'Ik ben altijd erg gestimuleerd, door mijn omgeving en mijn leidinggevenden. Daar heb ik geluk mee gehad. Je moet zelf de kansen grijpen en van job veranderen voordat het routine wordt. Dat geldt voor vrouwen net zo goed als mannen.'
Over haar motivatie om deze speciale prijs in het leven te roepen is ze duidelijk: 'Ik heb geld, en academische vrouwen hebben nu eenmaal een stimulans in hun carrière nodig. Anders blijven ze vaak op een te laag niveau hangen.' Een ander facet speelt ook nog mee. 'Het is goed zaken niet onnodig uit te stellen.' In haar eigen leven had Van Damme namelijk twee grote fans, haar echtgenoot en moeder. 'Beiden zijn helaas in 1989 overleden. Die twee stimuleerden me enorm. Ze waren reuzetrots dat ik in 1988een koninklijke onderscheiding ontving voor mijn werkzaamheden in de industrie.'
Van Damme stelt de prijs beschikbaar voor startende vrouwelijke ondernemers, die een duidelijke binding hebben met de UT. 'Dat hoeft niet eens te betekenen dat ze er gestudeerd hebben', zegt ze. 'Misschien is er wel vrouwelijk ondernemingstalent voor een spin-off bedrijf op het Business & Science Park?' Op de UT is inmiddels een adviescommissie benoemd die aanvragen voor de prijs in behandeling neemt. Zelf wil Van Damme daar niet bij betrokken zijn. 'Wel lijkt het me aardig om de uitreiking bij te wonen!'
De Prijs
Tot aanstaande maandag, 22 september, kunnen nog aanvragen voor de Marina van Damme-prijs worden ingediend bij de Stichting Universiteitsfonds Twente, alwaar ook nadere informatie beschikbaar is. De toekenning geschiedt door het dagelijks bestuur van het fonds, op voorstel van de Toekennings Advies Commissie. Deze laatste bestaat uit drie leden, waaronder mevrouw ir. A. van der Rest (vz, namens het fonds), mevrouw prof.dr.S.Hulscher (namens de UT) en mevrouw drs. W. van Ingen (bedrijfsleven). De prijs bestaat uit een geldbedrag van 4500 euro en een award, ontworpen door Mohana van den Kroonenberg, de dochter van de ex-rector, die aan de wieg stond van deze 'ondernemende universiteit'.
Maaike Platvoet
Marina van Damme
