Eén op de vijf oud-studenten met een studieschuld is wanbetaler, meldde de NOS dit weekend. Een deel van die studenten betaalt na een herinnering van DUO alsnog en loopt daarna weer keurig op schema. Maar twee derde reageert niet op herinneringen en aanmaningen, zodat er uiteindelijk een deurwaarder aan te pas moet komen.
Navraag bij DUO leert dat niet alleen hbo’ers en wo’ers zijn meegenomen in de cijfers. Ook mbo-studenten boven de achttien op niveau drie en vier hebben studieschulden. Een woordvoerder van DUO denkt dat het ‘er niet extreem veel zijn’, maar precieze aantallen heeft hij niet.
De hoogte van de schuld varieert. Sommige wanbetalers hebben maar één maand gemist, anderen betalen veel langer niet.
Wanbetalers
Op 1 juni 2015 waren er 122 duizend oud-studenten met een betalingsachterstand. Dat is dertig procent meer dan in 2012, meldt de NOS. Maar de omroep vergeet dat het aantal aflossers in drie jaar tijd ook met dertig procent is toegenomen. Ook in 2012 was een vijfde van de terugbetalers te laat.
Bijna 76 duizend mensen kregen een deurwaarder op hun dak. Dat is zo’n dertien procent van alle oud-studenten met een schuld, ook een stabiel percentage. Volgens DUO gaat het soms om mensen die bewust verzaken, maar vaker zijn het oud-studenten die nooit meer hun oude e-mailadres bekijken, of die zijn vergeten een verhuizing door te geven.
Verder is er nog een groep studenten die van de aardbodem verdwenen lijkt. Die oud-studenten wonen vaak in het buitenland, waardoor ze voor DUO moeilijk te vinden zijn. Dat zijn er zo’n 32 duizend, meldt de NOS. Iets meer dan in de zomer van 2013, toen er net een actieplan was opgesteld om deze groep wanbetalers op te sporen.
Betere voorlichting
Dat er jaarlijks duizenden mensen in de knoei komen met hun studieschuld is volgens voorzitter Linde de Nie van het ISO reden tot zorg. ‘Zeker nu het aantal lenende studenten naar verwachting alleen maar verder zal stijgen door het nieuwe leenstelsel’, reageert ze. ‘Het is aan DUO om studenten beter te informeren.’
De Nie hamert vooral op betere voorlichting over de draagkrachtregeling, de mogelijkheid voor oud-studenten om een lager maandbedrag aan te vragen als ze weinig verdienen. ‘DUO geeft zelf aan dat veel mensen dat uit onwetendheid niet doen.’
Afbetalingsregels
Oud-studenten moeten hun schuld bij DUO in vijftien jaar afbetalen. Die termijn begint twee jaar na afstuderen op 1 januari. Wie het maandbedrag niet kan missen, kan behalve de draagkrachtregeling ook vijf ‘jokerjaren’ inzetten. Dan wordt de aflossing tijdelijk stopgezet. Lukt het niet om binnen vijftien jaar de hele schuld af te betalen, dan wordt die kwijtgescholden.
Nieuwe hbo- en wo-studenten krijgen vanaf september geen basisbeurs meer. In het nieuwe leenstelsel hebben oud-studenten 35 jaar de tijd om hun schuld af te lossen. Het maandbedrag is in dit stelsel meer afhankelijk van het inkomen dan nu.
