De boodschap van studentenorganisatie ISO is eigenlijk heel simpel: geld lenen kost geld. Wie een studieschuld opbouwt, kan later minder lenen om een huis te kopen. En banken laten de schuld nog te zwaar meewegen ook, zegt voorzitter Tom van den Brink.
Is het niet logisch dat schulden meespelen als je bij de bank aanklopt voor een hypotheek?
‘Jawel, maar studieschulden zijn toch anders. De minister zegt steeds hoe gunstig de voorwaarden van een studielening zijn en op de website van DUO vind je ook geen enkele informatie over de gevolgen voor je hypotheek later. En je gaat mij niet vertellen dat jongeren van zeventien, achttien jaar uit zichzelf aan een hypotheek denken.’
Studieschulden wegen nu minder zwaar mee dan in het oude leenstelsel: je kunt meer lenen. Zijn sommige studenten erop vooruitgegaan?
‘Het is wel positief dat een studieschuld minder zwaar meeweegt dan voorheen. Maar vroeger was je na vijftien jaar klaar: dan werd de rest van je schuld kwijtgescholden. Nu kun je 35 jaar bezig zijn met aflossen.’
Bovendien is er iets vreemds aan de hand, betoogt het ISO. Banken kijken naar de oorspronkelijke studieschuld. Als je al tien jaar aan het aflossen bent, merk je daar in principe niets van bij het afsluiten van een hypotheek. Banken mogen wel ‘maatwerk’ leveren en rekening houden met je lagere schuld, maar ze zijn daar niet toe verplicht.
Zulke regels zijn er om mensen te beschermen tegen het afsluiten van te hoge hypotheken. Vinden jullie dat niet nodig?
‘Je hoeft mensen niet roekeloos in de schulden te storten, maar het is onrealistisch om alleen naar de oorspronkelijke schuld te kijken. Het is vreemd dat het aflossen van een studieschuld geen effect heeft op je maximale hypotheek. Het kan duizenden euro’s schelen als banken er rekening mee houden.’
Toenmalig minister Blok van Wonen wees daar twee jaar geleden ook op. Een huizenkoper moet geen last hebben van het laatste restje studieschuld, vond hij.
Overigens staan studieschulden niet geregistreerd bij het Bureau Krediet Registratie (BKR). Dat zou maar onnodige leenangst aanwakkeren, meenden de voorstanders van het nieuwe leenstelsel. Gevolg is dat oud-studenten hun studieschuld nu vaak verzwijgen.
Dat is verleidelijk, erkent het ISO, maar het is wel verboden en het kan grote gevolgen hebben. Neem alleen al de Nationale Hypotheek Garantie (NHG), die onder meer het risico van arbeidsongeschiktheid afdekt. Als achteraf blijkt dat de studieschuld is verzwegen bij de aanvraag van de hypotheek, dan vervalt deze garantie.
Het ISO pleit dus voor betere voorlichting over de consequenties van een studieschuld, maar ook voor een verzachting ervan. De overheid zou banken moeten dwingen tot het verstrekken van hogere hypotheken, vindt het ISO.
