Wetenschappers die bij NWO een Vidi-beurs willen aanvragen, moeten sinds 2018 een inbeddingsgarantie hebben: een verklaring van een onderzoeksinstelling waaruit blijkt dat ze daar een tenure track of een vaste aanstelling krijgen als ze de beurs binnenhalen. De maatregel is bedacht om de hoge aanvraagdruk op onderzoeksfinanciering te beteugelen.
Het lijkt te helpen: NWO kreeg vorig jaar een kwart minder Vidi-aanvragen binnen vergeleken met 2017, blijkt uit de eerste evaluatie. Het aandeel aanvragers dat al een vaste aanstelling had, steeg van 42 procent naar 54 procent en het deel met een tijdelijk contract daalde van 34 procent naar 22 procent. 'We moeten nog kijken wat het resultaat op de langere termijn is', zei NWO-voorzitter Stan Gielen in gesprek met het HOP. Maar hij ziet nu geen reden om de nieuwe regels weer af te schaffen, zoals de Jonge Akademie eerder eiste.
Onvolledig
Het genootschap van jonge wetenschappers vindt de evaluatie door NWO onvolledig. Met de voorselectie aan de universiteiten hoopt de wetenschapsfinancier dat de kwaliteit van de aanvragen omhoog gaat. Maar daar heeft NWO niet naar gekeken in de evaluatie, stelt de Jonge Akademie, terwijl ze daar wel cijfers over heeft. Bij het toekennen van beurzen kent NWO namelijk scores toe aan alle aanvragen.
Het genootschap maakt zich zorgen over onderzoekers met een tijdelijke aanstelling, die door de inbeddingsgarantie minder vaak een aanvraag doen. In 2017 waren het er 200 en in 2018 nog maar 97. 'Juist de wetenschappers in precaire posities lijken de dupe van de maatregel.'
Dat zou minder problematisch zijn als de gemiddelde kwaliteit van hun aanvragen lager is dan die van wetenschappers die wel een vaste aanstelling hebben. Dan zou de maatregel 'uiteraard' beter te verdedigen zijn. Het uitsluiten van wetenschappers op andere gronden dan kwaliteit, vindt de Jonge Akademie ongewenst.
Uitsplitsing
Ze mist ook een uitsplitsing van het aantal aanvragen per instelling en per deelgebied. NWO stelt dat er ‘geen enkele discipline, instelling of instituut níet meer kon deelnemen aan de Vidi’. Maar de Jonge Akademie is daar niet van overtuigd. Het genootschap wil dat NWO de maatregel uitgebreider evalueert en pas daarna besluit om er al dan niet mee door te gaan.
NWO noemt de punten van de Jonge Akademie legitiem. 'We gaan er samen naar kijken nadat de toekenning en scores bekend zijn', zegt een woordvoerder. Hij ziet nog geen aanleiding om de inbeddingsgarantie weer af te schaffen.
Minister Van Engelshoven zei deze week dat ze blij is dat de aanvraagdruk is verminderd, maar ze trekt zich de kritiek wel aan. Ze gaat samen met NWO kijken of het klopt dat wetenschappers zonder vaste baan minder kans maken op een beurs.
