Het is ongewoon vroeg voor studentenbegrippen. Toch staan er ’s ochtends al een stuk of zes klussers in ’t Gat om de laatste hand te leggen aan het ondergrondse studentencafé, dat over een paar dagen zijn deuren weer opent voor dorstig en studerend Enschede. De geur van schraal bier, typerend voor het oude Gat, heeft plaatsgemaakt voor een penetrante verfdamp, die opstijgt van de zojuist geschilderde muren.
Verontschuldigend komt student Pim de la Fuente (20) de trap afgelopen. Hij had gister tot laat bardienst op de sociëteit in de Pakkerij – tot vier uur ‘s ochtends om precies te zijn. De la Fuente is praeses van Audentis. De Enschedese studentenvereniging heeft ’t Gat in de Markt van oudsher in beheer. Ze huren het gebouw, of eigenlijk de kelder, van de gemeente en runnen de kroeg.
Groot onderhoud
‘De verbouwing begon ongeveer negen maanden geleden’, vertelt De la Fuente. ‘Bij een reparatie werd asbest in de kruipruimte ontdekt. Na overleg met de gemeente is begonnen met het saneren van de kroeg. Dat bleek nog behoorlijk wat werk, waarop we besloten om maar direct een aantal grote onderhoudsklussen aan te pakken.’
De studentenvereniging ging in conclaaf met de gemeente over een nieuwe (hogere) huurprijs, want ’t Gat wordt kostendekkend aan Audentis verhuurd en de verbouwing zorgde voor een flinke kostenpost. Het overleg nam veel tijd in beslag. Veel langer dan de studenten hadden gehoopt. ‘Maar we hebben nog steeds goed contact met de gemeente’, benadrukt De la Fuente.
Onder andere de riolering, de waterpompen, het sanitair en de luchtcirculatie werden door de gemeente onder handen genomen. Vooral de luchtfiltering was geen overbodige luxe, beaamt Bram van Doorn (23), projectleider en lid van de kluscommissie. ‘Het Gat was berucht om de geur, dat valt niet te ontkennen. Onder de kroeg loopt een kruipruimte waarin altijd een laagje water staat. Bovendien zijn de putjes in ’t Gat erop aangesloten. Aangevuld met drankresten gaat het natuurlijk lekker rotten.’
Symbool voor Enschede als studentenstad
Peter Buwalda, tegenwoordig prominent lid van het Nederlandse schrijversgilde, was ooit journalist bij UT-Nieuws, de voorloper van U-Today. ’t Gat in de Markt, en het belang van de kroeg voor Enschede, werd door hem op treffende wijze beschreven in de universiteitskrant:
‘’Soms ontvang je vrienden uit andere studentensteden: Utrecht, Rotterdam, Leiden, Groningen. Het is zaterdagnacht, twee uur. 'Is het nog een beetje wat, het Enschedese studentenleven?', luidt de vraag, met een ondertoon die een hoog retorisch gehalte verraadt. De Pakkerij staart je aan als een leeg pakhuis met holle ogen. De harde lichten in Geus, Kater, en Beiaard branden. Je moet handelen.
Gelukkig rest er een probaat middel om korte metten te maken met de hautaine westerse twijfel die je omgeeft. 'Kom maar mee', zeg je. Je laat de karpatenkoppen afdalen in 't Gat in de Markt, de spelonk in de Oude Markt die alle studentikoze aspiraties van Enschede op groteske wijze samenvat.
Een hol onder de grond, klein, vochtig, donker. Een gewezen openbaar toilet, open tot diep in de nacht, bevolkt en gerund door studenten die voer zouden zijn geweest voor de studentenschetsen van Johannes Kneppelhout, alias de Klikspaan, was hij nog in leven geweest.’’
Meer lezen? Klik hier voor de rest van het artikel.
‘t Gat-gevoel
Een dikke maand geleden kregen de studenten ’t Gat terug van de gemeente. Vanaf dat moment konden ze zelf de laatste hand leggen aan de verbouwing. ‘Er moest nog heel wat gebeuren’, vertelt Van Doorn. ‘De afgelopen maand hebben we met tien man onafgebroken geklust. We beginnen vroeg en klussen dan door tot laat in de avond, en soms zelfs de nacht. Na het avondeten doen we dat met een biertje in de hand. Daarom bewaren we de wat simpelere klussen voor in de avond. Het mooie is: de kroeg begint langzaam weer te voelen als ’t Gat.’
Maar wat is het precies, dat Gat-gevoel? ‘Het is de kroeg waar je als Enschedese student de avond afsluit’, vertelt De la Fuente. ‘We gaan pas elf uur ’s avonds open, rond één hebben we topdrukte, en om vier uur ’s nachts staat het nog steeds stampensvol. Ik kreeg de afgelopen maanden vaak de vraag: gaat ’t Gat definitief dicht? Geen idee waar dat gerucht vandaan kwam – we waren natuurlijk ook best lang dicht, maar ’t Gat gaat gewoon weer open. Het is een begrip. Sluit je ’t Gat, dan haal je een stukje studentenleven weg uit Enschede.’
Van Doorn vult aan: ‘Het is ook echt voor en door studenten. We hoeven geen winst te maken. Alle tappers staan er vrijwillig. Een gezellige avond, dat is het belangrijkste. De la Fuente: ‘En het is zeker niet alleen voor Audentianen. Iedereen met een studentenkaart is hier welkom, vaak knijpen we zelfs een oogje toe voor mensen zonder kaart. Zelf vind ik het echt een verademing dat ’t Gat weer opengaat. Ook belangrijk om te zeggen: ondanks de huurverhoging blijven de bierprijzen gelijk. Een biertje kost nog steeds 1,80 en voor een shotje betaal je twee euro.’
Aanstaande maandag om 20.30 uur vindt de officiële heropening plaats (voor genodigden, vanaf 23.00 uur is iedereen welkom), net op tijd voor de Kick-In. Hoewel er veel werk is verzet, moet er nog flink worden geklust om het op tijd af te krijgen. ‘We denken dat het gaat lukken. Nee, laat ik het zo zeggen: het móét lukken. De burgemeester is al uitgenodigd.’
