Van de Nederlandse scholieren en studenten heeft 15 procent met discriminatie te maken, meldt het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). Denk aan pesten, bedreiging, geweld of seksueel lastigvallen. Maar ook aan docenten die hen te laag beoordelen, of hun niveau verkeerd inschatten.
Het SCP peilde de mening van 8.536 mensen, waaronder een kleine tweeduizend ‘onderwijsvolgers’. Daarbij gaat het om scholieren en om studenten uit het mbo, hbo en wo.
Verdubbeling
Het huidige aandeel van 15 procent is aanzienlijk hoger dan in 2013. Toen gaf nog 8 procent van de scholieren en studenten aan discriminatie te ervaren, bijvoorbeeld vanwege hun achtergrond, sekse of geaardheid.
Er is dus haast sprake van een verdubbeling – en dat terwijl er de laatste jaren juist veel aandacht is voor sociale veiligheid in het onderwijs. Werpt die aanpak dan geen vruchten af?
Versterken
Het kan elkaar juist versterken, legt onderzoeker Iris Andriessen uit. ‘Dat er vaker wordt gesproken over discriminatie zorgt er namelijk ook voor dat jongeren het eerder zullen herkennen en benoemen. En dat kan weer leiden tot een toename in de meldingscijfers.’
Met andere woorden: het is niet zeker of scholieren en studenten ook daadwerkelijk vaker worden gediscrimineerd, of dat zij simpelweg vaker van zich laten horen bij grensoverschrijdende situaties.
‘Mogelijk spelen beide een rol’, zegt Andriessen. Dat discriminatie hoog op de politieke agenda staat, noemt ze positief. ‘Als je sociale verandering wilt, moet je problemen immers eerst kunnen herkennen en aankaarten.’
Op dit moment maakt ongeveer één op de zes studenten en scholieren die discriminatie ervaren in het onderwijs daar melding van. Dat gebeurt vrijwel altijd binnen hun onderwijsinstelling zelf.
Stagediscriminatie
Opvallend is dat vooral wo-studenten zich gediscrimineerd voelen als zij naar een stageplek zoeken: 23 procent, tegenover 8 procent bij mbo-studenten en 7 procent bij hbo-studenten.
Volgens het SCP komt dit wellicht doordat een stage voor mbo- en hbo-studenten vaker verplicht is en er voor hen daarom ook meer vaste stageplekken worden aangeboden. Voor wo-studenten lijkt het zoeken naar een stage meer op een normale sollicitatieprocedure.
Er is nog een kanttekening: aan het onderzoek deden slechts 88 universitaire stagestudenten mee. ‘Een relatief klein aantal’, zegt Andriessen. ‘Als enkele daarvan discriminatie ervaren, krijg je al snel hoge percentages.’
Gestopt
Tussen de 2 en 3 procent van alle scholieren en studenten in Nederland geeft aan gestopt te zijn met hun opleiding omdat zij werden gediscrimineerd. Bij lesbische, homoseksuele en biseksuele studenten is dat aandeel nog hoger: 8 procent.
