Eind 2019 ging hun petitie al online. Onder het motto #NietMijnSchuld verzamelden de Landelijke Studentenvakbond en FNV Young & United uiteindelijk 87.866 handtekeningen voor ‘schuldenvrij studeren’.
Ze willen een hogere basisbeurs en volledige compensatie voor de pechstudenten die de beurs sinds 2015 zijn misgelopen, leggen ze aan de Kamerleden uit. Die horen het welwillend aan, verzameld in de hal van het Tweede Kamergebouw.
Veel gebeurd
Er is de afgelopen jaren veel gebeurd, zegt Alina Danii Bijl van FNV Young & United. Veel partijen hebben hun standpunt over de studiefinanciering veranderd en de basisbeurs keert terug. ‘Maar eigenlijk is geen enkele van onze eisen echt vervuld’, voegt ze eraan toe.
Er zijn studenten meegekomen om met de Kamerleden over hun studieschuld te praten. Een van hen staat bijvoorbeeld 20 duizend euro in het rood en verwacht uiteindelijk op 40 duizend schuld uit te komen. Anderen noemden ook zulke bedragen.
Maandag praat de Tweede Kamer met minister Dijkgraaf van Onderwijs over diens plannen voor een nieuwe basisbeurs en een tegemoetkoming aan de studenten van het leenstelsel. Met hun petitie willen de actievoerders nog één keer druk uitoefenen.
Sommige Kamerleden hebben het makkelijk bij deze overhandiging. ‘Wij waren altijd al tegen afschaffing van de basisbeurs’, zegt bijvoorbeeld Frank Wassenberg (Partij voor de Dieren). Hij is blij dat er weer een basisbeurs komt, maar hij hoopt dat het kabinet maandag ‘wat verder de goede kant op’ wil bewegen.
Wassenberg wil bijvoorbeeld meer compensatie voor de pechstudenten dan het miljard dat het kabinet uittrekt. ‘Het is heel ongebruikelijk om zulk ingrijpend beleid zo snel weer terug te draaien’, zegt hij. ‘Het leenstelsel was gewoon een verkeerde beslissing. Dan ben je als overheid ook moreel verplicht om de gevolgen ervan te compenseren.’
PvdA-Kamerlid Habtuma de Hoop zit in een lastiger positie, want zijn partij was voorstander van het leenstelsel (samen met GroenLinks, D66 en VVD). Sterker nog, het was een PvdA-minister die de basisbeurs de nek omdraaide. Maar De Hoop is blij dat de beurs weer terugkeert, zegt hij. Sterker nog, de bedragen zouden van hem wat hoger mogen en de aanvullende beurs zou voor meer studenten beschikbaar moeten komen.
En die compensatie? ‘In een tegenbegroting samen met GroenLinks trokken wij daar 7,7 miljard euro voor uit’, zegt De Hoop. Hij wil maar zeggen: dat is veel meer dan het miljard dat minister Dijkgraaf te verdelen heeft.
Te laat?
Kleine kans dat het kabinet alsnog zo’n soort bedrag ervoor uittrekt. Misschien valt hier en daar nog iets te winnen, maar het kabinet lijkt niet van plan om extra geld te besteden aan de basisbeurs en de compensatie voor het leenstelsel. Komt de petitie van #NietMijnSchuld niet te laat?
LSVb-voorzitter Ama Boahene denkt van niet. ‘We dachten wel: het is nu of nooit. Maar in de afgelopen jaren waren er steeds weer momenten dat de petitie extra handtekeningen kreeg. Dus dan wachtten we toch nog even.’
De nieuwe basisbeurs is weliswaar een grote overwinning van de studentenbeweging, maar de strijd gaat door. ‘Deze beurs gaat er niet voor zorgen dat studenten geen schulden meer hebben’, zegt Boahene. Zij vindt dat je, met een bijbaan van anderhalve dag in de week, zonder schulden moet kunnen studeren. ‘Dat is de stip aan de horizon.’
