Hoeveel Nobelprijswinnaars hebben universiteiten in huis, en hoeveel winnaars van de Fieldsmedaille voor de wiskunde? Dat moet toch iets zeggen over de kwaliteit van die instelling, menen de makers van de jaarlijkse Shanghai Ranking (officieel: Academic Ranking of World Universities).
Zo zijn er meer criteria. In de ranglijst telt bijvoorbeeld ook mee hoeveel artikelen de afgelopen jaren in de bladen Nature en Science zijn verschenen. De makers kijken tevens naar het aantal highly cited researchers: onderzoekers van wie de artikelen tot de één procent best geciteerde van hun vakgebied behoren.
VS en VK
De top wordt gedomineerd door Amerikaanse universiteiten. Helemaal bovenaan prijkt Harvard. Alleen twee Britse universiteiten staan sinds jaar en dag in de top 10. Dat zijn Cambridge en Oxford.
Op nummer 15 staat de Franse Université Paris-Saclay. Die is in 2019 ontstaan uit een fusie van andere instellingen. Een belangrijk doel van die fusie was om te stijgen in de ranglijsten en de Amerikaanse en Chinese topuniversiteiten naar de kroon te steken. Ook in Nederland gingen in het verleden stemmen op om universiteiten te laten fuseren, mede om internationaal een grotere impact te maken.
Inmiddels hebben Nederlandse universiteiten zich voorgenomen om minder belang te hechten aan de ranglijsten, omdat die ‘ten onrechte pretenderen de prestaties van een universiteit in de meest ruime zin te kunnen samenvatten in één enkel getal’. Ze hebben er dubbele gevoelens over: het kan weleens zinvol zijn om je aan anderen te meten, maar wat zegt zo’n platte score nu eigenlijk?
Erkennen en waarderen
De ranglijsten staan bovendien op gespannen voet met het streven naar ‘erkennen en waarderen’: het idee dat medewerkers meer waardering moeten krijgen voor werkzaamheden die in de ranglijsten nauwelijks meewegen: maatschappelijke impact, onderwijs, leiding geven enzovoorts. Met onderzoek naar de aardbevingen in Groningen of sociale veiligheid in de Tweede Kamer ga je geen Nobelprijs winnen.
Wel kunnen de universiteiten de ranglijsten voor marketing blijven gebruiken, vinden ze. Maar de Universiteit Utrecht bijvoorbeeld besteedt er al een paar jaar weinig aandacht aan, zegt een woordvoerder. Er staat op de website wel een pagina over Utrecht en de rankings, maar de universiteit gaat er zelf geen aandacht voor vragen.
