De regels voor de studiefinanciering stimuleren studenten om een master in het hbo te volgen. Maar je kunt het ook omgekeerd zien: hbo-studenten worden ontmoedigd om de overstap naar de universiteit te maken. Het schuurt met het ideaal van kansengelijkheid.
Basisbeurs
Hoelang hebben studenten recht op de basisbeurs? In beginsel krijgen ze hem vier jaar: genoeg voor een hbo-bachelor of voor een bachelor plus master aan de universiteit. Duurt die wo-master twee jaar, dan krijgt de student ook een jaar langer basisbeurs.
Nu komt het vreemde. Voor een hbo-master krijg je een jaar extra basisbeurs, maar voor een wo-master niet. Hierdoor worden hbo’ers ontmoedigd om de sprong naar de universiteit te wagen, terwijl wo’ers een jaartje basisbeurs cadeau krijgen als ze voor een hbo-master kiezen.
Hoelang heb je recht op de basisbeurs?
Duurt de hbo- of wo-master een jaar langer? Dan krijg je ook een jaar extra basisbeurs. Zie DUO.
Master volgen
Voor een hbo-bachelor plus eenjarige hbo-master hebben studenten dus recht op vijf jaar basisbeurs (voor vijf jaar studie). Willen deze hbo-studenten liever een master aan de universiteit volgen, dan krijgen ze slechts vier jaar basisbeurs (voor eveneens vijf jaar studie, nog los van het schakeltraject dat ze moeten volgen).
Omgekeerd is de rode loper uitgelegd voor wo-studenten die voor een hbo-master kiezen. Ze krijgen geen vier jaar basisbeurs, maar vijf jaar.
Waaier
Bij zijn aantreden lanceerde minister Robbert Dijkgraaf een nieuw begrip: de waaier van opleidingen. De verschillende soorten vervolgonderwijs (mbo, hbo en wo) zouden niet lager en hoger moeten zijn, maar naast elkaar moeten staan.
Voor de zomer legde Dijkgraaf nogmaals uit hoe hij die waaier voor zich ziet. ‘Het onderwijs moet een stimulerende omgeving zijn, waarin studenten worden aangemoedigd om het beste uit zichzelf te halen. Daarbij zou het niet moeten uitmaken of je een mbo-, hbo- of wo-opleiding volgt.’
Landelijke Studentenvakbond
Dat zijn mooie woorden, vindt de Landelijke Studentenvakbond. ‘Het is echter niet genoeg dit enkel in woorden te uiten; laat maar zien wat je eraan doet’, zegt voorzitter Elisa Weehuizen. ‘Door hbo-studenten financieel te ontmoedigen om een universitaire master te volgen, ga je de mist in. Studeren is al duur genoeg. We moeten vastberaden zijn in het waarborgen van gelijke waardering en het niet moeilijker maken voor hbo-studenten, als we echt verandering willen zien.’
Gevraagd om commentaar antwoordt een woordvoerder van het ministerie dat dit een oude regeling betreft. ‘Bij de herinvoering van de basisbeurs is ervoor gekozen om deze regeling ongewijzigd te laten, zodat de basisbeurs tijdig (vanaf het studiejaar 2023/2024) kon worden heringevoerd in het hoger onderwijs.’ Hoe meer je verandert, hoe complexer een wetswijziging wordt.
Dat vindt LSVb-voorzitter Weehuizen geen excuus. ‘Je achteraf verschuilen achter complexiteit schiet tekort. Dit vergroot de kansenongelijkheid in het onderwijs, en dat voelen hbo-studenten die naar de universiteit willen.’
Demissionair
Toch liggen er geen plannen om dit te veranderen en die komen er voorlopig ook niet. Het kabinet is demissionair. Volgens de woordvoerder kan een volgend kabinet beslissen ‘of er eventueel wat gedaan moet worden met het huidige verschil tussen wo- en hbo-studenten die een masteropleiding volgen’.
Het aantal hbo-masterstudenten groeit enigszins. De opleidingen trokken meestal rond de 4.500 eerstejaars, maar de afgelopen twee jaar waren het er meer dan zesduizend.
