Het begin van het studiejaar is voor nieuwe studenten 'een heel spannende tijd, met onzekerheden, maar ook een rijkdom aan studiekeuzes en carrièrepaden', zei Bussemaker in haar bijdrage. 'En ook weer met nieuwe voorzieningen. Ik feliciteer dus ook alle studenten met de basisbeurs. Laat ik dat toch ook maar even zeggen.'
Ze kreeg applaus. Ze voegde eraan toe dat ze de studenten vooral feliciteerde omdat de investeringen in het hoger onderwijs, die er dankzij het leenstelsel kwamen, behouden zijn.
'Dus studenten, die lobby waar jullie voortreffelijk in zijn – dat weet ik ondertussen wel – houd die ook vast in de toekomst om nog meer mooie dingen voor elkaar te krijgen', moedigde ze aan.
Bussemaker is nu voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving, maar ze was van 2012 tot 2017 minister voor de PvdA in Rutte II. Die partij sloeg de handen ineen met coalitiegenoot VVD en oppositiepartijen D66 en GroenLinks. Samen schrapten ze basisbeurs voor nieuwe studenten per september 2015.
Miljard euro
Tijdens haar bewind schermde Bussemaker graag met de opbrengsten van het leenstelsel, die zouden oplopen tot een miljard euro per jaar. Daarin had ze een bezuiniging van 200 miljoen euro op de ov-studentenkaart meegerekend, maar die is er nooit gekomen.
In 2017 zei toenmalig partijvoorzitter Hans Spekman dat de PvdA een blinde vlek had voor de studiefinanciering en in 2019 nam de partij er officieel afstand van. Ook GroenLinks en D66 keerden op hun schreden terug.
Het stelsel lag van meet af aan onder vuur. De studieschulden liepen hoog op en de toegankelijkheid van het onderwijs leek voor sommige groepen studenten onder druk te staan. Daar kwamen andere problemen nog eens bij, zoals het vastlopen van de woningmarkt.
Zorgen
In haar toespraak van donderdag verwees Bussemaker naar de zorgen die veel jongeren 'eigenlijk op elk gebied' hebben. 'En dan lijkt het soms of je die met één maatregel – of dat nou de basisbeurs of iets anders is – goed kan maken. Dat is niet zo, er zijn zoveel onzekerheden.'