Abdelkader Karbache en Mylou Miché waren nog maar net aangetreden als voorzitters van respectievelijk de LSVb en het ISO, toen de vier regeringspartijen samen in het kabinet stapten. Ze kwamen met een ‘langstudeerboete’ en gingen flink bezuinigen op onderwijs en onderzoek. Bizarre plannen, vinden de twee.
Het akkoord zette hun bestuursjaar op zijn kop. ‘We zagen het wel een beetje aankomen’, zegt Karbache. ‘Ik wilde in het LSVb-bestuur omdat ik me echt zorgen maakte over het onderwijs, maar ik moet wel toegeven dat de zaken nog heftiger waren dan ik had verwacht.’
Koers bijstellen
Het ISO moest de koers bijstellen. Deze organisatie heeft haar wortels in de medezeggenschap en zit het liefst aan de overlegtafels, maar nu moesten de studenten de straat op. Miché: ‘Protesteren is normaal gesproken niet waar het ISO mee bezig is, maar we hadden geen keus.’
Karbache somt op wat er allemaal onder druk staat: ‘Het demonstratierecht, het onderwijs, de bestaanszekerheid… Ik ben blij dat we demonstraties kunnen organiseren waar duizenden mensen naartoe komen, dat we petities opzetten die honderdduizend keer worden ondertekend. Er is zoveel draagvlak bij studenten en docenten. Dat wil ik graag aan jonge mensen laten zien: dat je tegen onrechtvaardigheid kunt vechten. En stiekem was het ons doel om een demonstratie met meer dan 20 duizend mensen te organiseren, want dat was het vorige record. Dat is gelukt.’
Maar demonstraties of niet, ze praten wel met de minister. ‘Gelukkig worden we wel uitgenodigd’, zegt Miché. Karbache: ‘Hij kan ook niet om ons heen. Als hij niet met ons praat, hoort hij het wel in de media.’
Om tafel
Voelt het niet vreemd om eerst een menigte op het Malieveld toe te spreken tijdens een demonstratie tegen de bezuinigingen en een andere keer met de minister aan de overlegtafel te zitten? Miché: ‘De bezuinigingen waren het afgelopen half jaar een groot onderwerp, maar daaromheen waren nog andere zaken die gewoon doorgingen, waarbij we voor studenten dingen moesten bereiken. In gesprek blijven is ook belangrijk.’
Ze noemt de stagevergoedingen als voorbeeld. ‘De minister en het ISO kunnen elkaar misschien niet altijd helemaal vinden, maar het is wel een onderwerp waar we over moeten praten. Dat begrijpt de minister ook wel. Of neem de problemen die studenten ervaren met het aanvragen van een aanvullende beurs als ze geen contact meer hebben met hun ouders. Wij krijgen de kans om dat met de minister te bespreken, dus die kans moeten we grijpen.’
Kabache: ‘De gesprekken gaan vaak om studentenwelzijn en sociale veiligheid. Dat zijn onderwerpen waarop we nog grote stappen moeten maken. Soms worden wij gebeld door studenten die even het licht aan het einde van de tunnel niet zien. We hebben zelfs weleens condoleancekaartjes moeten sturen naar verenigingen omdat iemand zichzelf van het leven had beroofd. Dat zijn zulke belangrijke issues dat we, ondanks onze fundamentele verschillen, toch aan tafel zullen blijven met deze minister. Je kunt principieel zeggen: wij praten niet met dit kabinet. Maar het voelt als een morele verplichting om het toch te doen.’ (NB: Heb je last van zelfmoordgedachten? Zoek hulp bij 113 of bel 0800-0113.)
Nieuw bestuur gezocht
Nu zoeken beide organisaties alweer een nieuw bestuur om het stokje van hen over te nemen. Ze kunnen het iedereen aanraden, zeggen ze. Nieuwe bestuurders worden tamelijk lang ingewerkt en getraind voordat ze zelf aan de slag gaan. Leerzaam is het op allerlei manieren. Je kunt dingen voor elkaar krijgen, maar je geeft ook opeens leiding aan een groep medewerkers en moet functioneringsgesprekken met hen voeren.
Miché: ‘Daar had ik vooraf niet bij stilgestaan.’ Karbache: ‘En tegelijkertijd zorgen mijn medewerkers stiekem meer voor mij dan ik voor hen. Het zijn goede vrienden geworden; het zijn natuurlijk zelf ook studenten. Ze voelen af en toe minder als medewerkers en meer als een verlenging van ons bestuur.’ Zo gaat het bij het ISO ook, zegt Miché: ‘Wij spreken ook wel van de ISO-family.’
Hun grootste wapenfeit is waarschijnlijk dat de langstudeerboete weer van tafel is, maar Karbache geeft de credits graag aan anderen: ‘Studenten, docenten en medewerkers hebben zich maandenlang ingezet door petities te ondertekenen, naar demonstraties te komen en met politici te praten. Wij zijn voor hen vooral het medium geweest voor hun inspanningen.’
Nieuwe doelen
Wat is de volgende draak die ze willen onthoofden? Er staan nog grote bezuinigingen op stapel, dus daar blijven ISO en LSVb zich tegen verzetten. Miché bijt zich onder meer vast in de stagevergoedingen. Die moeten verplicht worden, vindt ze. En studentenwelzijn natuurlijk.
De LSVb hoopt nog altijd de resterende bezuinigingen tegen te houden, want die zijn nog niet door de Eerste Kamer. Daarnaast wil hij de financiële positie van studenten verbeteren. Die gaat alsmaar achteruit, stelt hij. De beloofde tegemoetkoming voor de pechstudenten is bij lange na niet fatsoenlijk of toereikend, vindt hij. ‘De basisbeurs moet voor alle studenten hoog genoeg zijn om van rond te komen. Maar we willen bijvoorbeeld ook huurtoeslag voor onzelfstandige woningen. Huisvesting is echt een groot probleem voor studenten.’
Misschien valt het kabinet en komen er nieuwe verkiezingen. Dan moeten ze scherp zijn en zorgen dat het onderwijs een belangrijk onderwerp in de campagnes wordt, zegt Karbache. Miché: ‘Maar wij proberen politici altijd te doordringen van de belangen van studenten, verkiezingen of niet.’
Deadlines
En als Karbache en Miché er zelf niet meer bij zijn, moeten hun opvolgers het doen. Wie interesse heeft in een jaar bij de LSVb, moet haast maken: solliciteren kan tot en met 22 januari. Bij het ISO loopt de procedure tot en met 31 januari.
