De UT en BP maakten gisteren bekend de komende vijf jaar samen te werken. De vakgroep PCF krijgt vier miljoen euro voor dit contractonderzoek. Met dat geld worden zes aio's aangesteld en een technicus. Volgens hoogleraar Frieder Mugele bestaat er een grote kans dat de samenwerking na die vijf jaar wordt verlengd. `BP heeft al aangegeven geïnteresseerd te zijn in gezamenlijk onderzoek op de lange termijn.' Andere partners in het project zijn het Max-Planck Institute for Dynamics and Self Organization in Göttingen en de universiteit van Kopenhagen.
Alle oliemaatschappijen worstelen met de vraag hoe ze de opbrengst uit een olieveld kunnen verhogen. `Als je een put boort, komt door de druk de olie vanzelf uit de grond', legt Mugele de werking van olieboren uit. `Maar dan blijft negentig procent of meer van de olie in dat veld in de grond zitten. Daarom graven we tegenwoordig een aantal putten om die olieput heen. In die extra putten gaat water en dat zorgt voor meer druk. Dan nog blijft zestig procent in het olieveld onbereikbaar.'
Het onderzoek van de vakgroep Physics of Complex Fluids richt zich op de verhoging van de opbrengst van veertig naar vijftig procent. `Daar zouden oliemaatschappijen al heel blij mee zijn', aldus Mugele. `Dat betekent namelijk dat bij een gelijkblijvende consumptie we tien jaar langer gebruik kunnen maken van de bekende olievelden.'
Olie zit in de poriën van rotsblokken en hecht zich aan de rots, legt Mugele uit. Om olie te winnen moet met water druk worden uitgeoefend, want dan komt de olie los. Bovendien moet de samenstelling van het water zo gecontroleerd worden dat het water beter aan het rotsblok hecht dan de olie. `Hoe die mechanismen werken, weten we niet precies. We gaan op moleculaire schaal, het niveau van een individuele porie, kijken wat er gebeurt', aldus Mugele.
Het onderzoek zal plaatsvinden binnen de instituten MESA+ en IMPACT. Daar vindt ook veel onderzoek plaats naar duurzame energiebronnen, maar dat maakt dit project absoluut niet overbodig, meent Mugele. `Natuurlijk raken de oliebronnen de komende dertig tot vijftig jaar op. Je moet onderzoek blijven doen naar nieuwe technologieën. De vraag naar energie zal echter de komende dertig jaar, zeker in Azië, dramatisch omhoog gaan. Ook al zal het aanbod van nieuwe energiebronnen stijgen, we hebben die olie gewoon nodig. Bovendien is olie niet alleen brandstof, maar ook een heel belangrijke grondstof voor de chemische industrie. We blijven er nog wel een paar decennia van afhankelijk. Dan moet je zorgen dat je het efficiënt uit de grond haalt.'
