‘Autonomie is voor personeelsleden heel belangrijk’

Jan de Leede, eigenaar van ModernWorkx, stelt de vraag consequent als hij als spreker voor een groep personeelsleden van een willekeurig bedrijf staat. Wat kan jullie hr-afdeling bijdragen aan een gezond werkklimaat? Het antwoord is eenduidig: medewerkers willen vooral meer ruimte voor de inhoud van hun werk en zeggenschap over hun werktijden. ModernWorkx heeft daar passende antwoorden op en ontwikkelde handige tools, onder meer voor grote bedrijven als ASML, KLM, Schiphol en voor het Ministerie van Defensie.

Met die tools krijgen bedrijven snel inzicht in de draagkracht en duurzaamheid van hun roosters. ‘We hebben voor bedrijven onder meer Excel-tools ontwikkeld om hun formatie te berekenen. En tools om inzicht te krijgen hoe bij een bedrijf de verhouding vast/flex is. Dat zijn grote thema’s. Denk alleen maar aan de zorgsector, met al die flexwerkers en onregelmatige werktijden. Daar staan ze voor de vraag: Hoe kom je van formatie berekenen naar goede, werkbare roosters. Dat is een heel traject, waar veel bedrijven en instellingen mee zwoegen.’  Inmiddels heeft ModernWorkx al veel organisaties geholpen bij het invoeren van het zelfroosteren. ‘Het idee is niet nieuw. Zweden liep daar in 2008 al in voorop. We zijn destijds op studiereis geweest en hebben onze kennis in Nederland toegepast.’ Inmiddels heeft ModernWorkx ook een zelfroosterspel op de markt gebracht.

Ruim 1 miljoen mensen
De Leede studeerde Technische Bedrijfskunde op de Universiteit Twente en promoveerde in 1997 op het onderwerp zelfstandige teams. Dat was toen al een hot item en dat is het nog steeds, stelt hij vast. ‘Bedrijven zijn meer dan ooit op zoek naar medewerkers die niet wachten op orders, maar die zélf hun werk richting geven. ‘In Nederland werken 1,3 miljoen mensen soms of regelmatig in nachtdiensten. En als we de mensen met onregelmatige diensten meetellen, zijn het er nog veel meer. Een goed en gezond rooster is voor deze doelgroep van groot belang. Daar willen personeelsleden inspraak in.’

Hij verwijst naar de Thuiszorgorganisatie Buurtzorg in Almelo, die jaren geleden al het goede voorbeeld gaf. ‘Daar werken 12000 mensen en het personeel maakt hun eigen roosters. Dit vanuit de gedachte: jullie zijn de vakmensen, ga het maar doen. Daar zit geen manager tussen.’

Het is zijn persoonlijke drijfveer om het leven van de mensen die onregelmatige werktijden hebben makkelijker te maken. ‘Meer winst voor bedrijven is uiteraard mooi, maar voorop moet staan dat de medewerkers gezond naar hun werk gaan. Zeggenschap en autonomie voor personeel is daarbij van groot belang. Ik vind het bijvoorbeeld een non-discussie dat je precies om 9 uur op kantoor moet zijn. Het gaat erom dat het personeel de klussen afmaakt.’

MordernWorkx

Samen met zijn partners Ton van Ginkel  en Johan de Jager heeft hij al veel bedrijven kunnen helpen met het bewerkstelligen van lichtere roosters. ‘Een mooi voorbeeld is het bedrijf ASML, waar we de werktijden van medewerkers in een tool stopten. Daar werd een puntensysteem aan gekoppeld. Hoe hoger het puntenaantal, hoe zwaarder het rooster. Zo wordt een rooster meetbaar, qua gezondheid, en ontstaat er meer inzicht.’

Er waren soms moeilijke tijden, maar de Leede heeft altijd geloofd in zijn bedrijf. Dat bestaat inmiddels vijftien jaar. Het feestje is recent gevierd met een seminar. ‘Toen in 2005 Het Nieuwe Werken opkwam, begon het te kriebelen en drie jaar later begon ik met m’n bedrijf. Elk jaar sta ik er even bij stil: vind ik het nog steeds leuk? Het antwoord is altijd ‘ ja’. Vooral de variatie van opdrachten voor kleine, grote en brancheorganisaties maakt mijn werk interessant. En uiteraard de nieuwe ontwikkelingen, bijvoorbeeld rond AI (Artificial Intelligence). Er bestaat al goede software voor het maken van roosters. Input invoeren en het rooster rolt eruit. Automatisch roosteren is tot nog toe nooit echt gelukt. Planners waren veel tijd kwijt om de laatste 10 procent compleet te krijgen. Toch zijn we voorzichtig positief, want in de praktijk lijkt het roosteren met AI nu een stuk slimmer. We houden alle nieuwe  ontwikkelingen rond AI strak in de gaten.’