De minister heeft vorig jaar prestatieafspraken gemaakt met de universiteiten, onder meer over het aantal studenten in honourstrajecten. Met deze extra programma’s voor de beste studenten zouden de onderwijsinstellingen ‘excellentie’ bevorderen. Vijf procent van de studenten zou hieraan mee moeten doen. Sommige instellingen leggen de lat zelfs nog hoger.
De universiteiten gingen ervan uit dat ze extra collegegeld voor deze trajecten zouden mogen vragen, zoals het kabinet had aangekondigd. Maar minister Bussemaker besloot dit toch niet in de wet te zetten. Het is nu al moeilijk om studenten voor deze trajecten te interesseren, zei ze tegen de Tweede Kamer. Dat wordt er met verhoogd collegegeld niet makkelijker op.
Daar denken de universiteiten anders over. Studenten zijn best bereid extra te betalen, denken zij. Bovendien zijn de honoursprogramma’s moeilijk te betalen, nu de speciale startsubsidies voor deze programma’s aflopen. De instellingen denken dat ze in de problemen komen en wellicht hun streefcijfers niet kunnen halen.
Minister Bussemaker laat hen daarom 'onder strikte voorwaarden in een beperkt aantal gevallen' experimenteren met een collegegeld voor honoursstudenten dat maximaal twee keer het wettelijk collegegeld mag bedragen. Het college van bestuur van UT is vooralsnog niet van plan het collegegeld voor honoursstudenten te verhogen, maar sluit niet uit dat daar in de toekomst wel naar wordt gekeken. Eerst wil de UT het aanbod van de honourstrajecten en de deelname daaraan vergroten.
Met het experiment komt de minister ook tegemoet aan een wens van CDA en VVD, die in april nog voorstelden om dit mogelijk te maken. Deelname aan het experiment zal alleen mogelijk zijn als studenten 'indien nodig' een beroep kunnen doen op het profileringsfonds: wie geen geld heeft, moet toch tot het beste onderwijs kunnen worden toegelaten, is de gedachte.
'Met het experiment wil ik in ieder geval onderzoeken of en in hoeverre studenten hun keuze voor een honours track laten beïnvloeden door de verhoging van het collegegeld', aldus de minister in een brief aan de Tweede Kamer.
De minister zal naar eigen zeggen ook studentenorganisaties ISO en LSVb bij het experiment betrekken.