'In principe wordt het onderwijs in het Nederlands gegeven', zegt Arwin Nimis van het beleidsbureau. 'Onder sommige omstandigheden mag het ook in het engels. Bijvoorbeeld wanneer er een internationale doelgroep is, de aard van het onderwerp om een engelstalige behandeling vraagt of als de docent engelstalig is.'
Nimis vertelt dat bij technische opleidingen meer in het Engels gedoceerd wordt dan bij TWC, TBK en TO. 'Dat is logisch want veel technische onderwerpen zijn grensoverschrijdend. Bestuurskunde bijvoorbeeld gaat meer over zaken hier in Nederland.'
Docenten worden op de UT in staat gesteld een cursus Engels te volgen vertelt Hetty Grunefeld, onderwijskundig medewerker van het OC. 'De docent bepaalt zelf of hij tijd wil steken in het volgen van Engelse les. Sommige docenten zijn gewend Engels te spreken en in veel gevallen gaat het goed. Maar je hoort geluiden van studenten die vinden dat het beter kan.'
Afgehaakt
Ook op universiteiten elders in het land wordt engels als voertaal steeds populairder. Rector Frank van der Duyn Schouten van de KUB pleit ervoor het Engels binnen tien jaar als voertaal in te voeren. Hij spreekt van een onontkoombare situatie. De Universiteit Leiden wil nog sneller. Vanaf 2005 willen zij van alle opleidingen een Engelstalige mastersvariant aanbieden. En Wageningen Universiteit gaat nog een stap verder: vanaf 2003 zal zij haar studenten verplichten de laatste twee jaar in het Engels te doen.
Ook de Technische Universiteit Delft is overstag. Sinds dit jaar biedt de universiteit bij de opleiding Lucht- en Ruimtevaart een Engelstalige propedeuse aan. Er hebben zich tachtig studenten voor ingeschreven. Maar volgens het universiteitsblad Delta zijn er inmiddels alweer zo'n vijftien overgestapt op Nederlandstalig onderwijs.
Decaan Theo de Jong van de faculteit Lucht- en Ruimtevaart kan dat niet bevestigen, omdat overstappen officieel niet kan. Volgens hem waarderen de meeste eerstejaars het Engels wel. Dat zou blijken uit een recente enquête. Hij voegt er aan toe: 'Je weet ook nooit of die studenten echt kritiek hebben op het Engels of op de docenten. Een docent die in het Nederlands droog les geeft, wordt in het Engels niet opeens een kei.'
Ondertusssen pronkt de Delftse opleiding met de cijfers van de groep Engelstalige eerstejaars. Die zouden even goed zijn als in de Nederlandse propedeuse. Maar, zeggen afgehaakte studenten in Delta: 'Bij de tentamens die zijn nagekeken maakte de taal niet zoveel uit. Dat waren namelijk wiskundevakken.'
Twee eerdere onderzoeken van Delftse wetenschappers toonden overigens al aan dat de resultaten van studenten inderdaad achteruit gaan, als ze Engels onderwijs krijgen. Buitenlandse studenten beheersen de taal meestal onvoldoende om goed mee te komen. En Nederlanders scoren op een tentamen over Engelse colleges gemiddeld een halve punt lager dan over colleges in hun moedertaal.
Dat verbaast Jochem Bläsing, hoogleraar aan de economische faculteit in Tilburg, niks. 'Met het camping-Engels van tachtig procent van de docenten haal je geen academisch niveau.' En dat is toch het minste dat universitaire studenten mogen verwachten, vindt hij.
Dubbeltje
De uit Berlijn afkomstige Bläsing heeft zelf wel eens het verzoek gehad om in het Engels les te geven, maar hij bedankte vriendelijk. 'Ik vond dat ikde taal dan uitstekend moest beheersen, en wilde eerst minimaal een half jaar stage lopen in een Engelstalig land. Dat ging niet door. Ze wilden voor een dubbeltje op de eerste rang.'
Toch staat de Tilburgse hoogleraar niet afwijzend tegen de opmars van het Engels. 'Het is de lingua franca, dat is de realiteit. In die zin is dit een belangrijke ontwikkeling.' Maar er zijn meer belangrijke talen. Zo geeft hij af en toe een serie colleges in het Duits. 'Het is nu te veel op het Engels gericht. Terwijl onze studenten ook in andere landen zaken gaan doen.'
In Wageningen hebben studenten inmiddels geëist dat de docenten eerst flink op cursus gaan. Maar ook het Engels van de studenten houdt niet over, weet de Wageningse vijfdejaars Marleen Vree. 'Ik denk dat het bij deze generatie nog een hoop gestuntel oplevert, als ze een presentatie in het Engels moeten geven.'
De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) vindt dat studenten sowieso de keus moeten houden tussen een Nederlands- of een anderstalige opleiding. 'Dat is ook wettelijk verplicht', zegt voorzitter Fransien van ter Beek. 'Bij technische opleidingen lijkt het mij minder belangrijk onderwijs in het Engels te geven, omdat je daar toch vooral met cijfertjes bezig bent. Het lijkt me ook niet goed als studenten bepaald jargon alleen maar in het Engels kennen.'
Ook Kristian Valk van het ISO is niet tegen Engelstalig onderwijs. 'Maar opleidingen moeten wel goed kijken of het in hun geval functioneel en effectief is.' Voor ze op het Engels overstappen, moeten opleidingen eerst maar eens optreden tegen afstudeerscripties vol spelfouten, vindt Valk. 'Zelfs het Nederlands van studenten is vaak onder de maat.'
