Om wat voor soort verhaal gaat het?Niet over eigen onderzoek.
Blank: `De dag voor kerst belde de redactie van Nature of wij, van de vakgroep anorganische materiaalkunde, een reactie wilden schrijven op een artikel van Amerikaanse onderzoekers van het Oak Ridge National Laboratory. Zij bouwen op een vergelijkbare manier als wij kunstmatige materialen met behulp van gepulste-laser depositie. Je stapelt dan, bij wijze van spreken, telkens lagen van enkele atomen dik op elkaar, van diverse complexe materialen. Die lagen passen precies op elkaar, en door de stapeling krijg je soms heel verrassende eigenschappen.'
Een reactie ... is dat hetzelfde als een beoordeling?
Rijnders: `Nee. In `News and Views' - zo heet die rubriek in Nature - is het de bedoeling dat experts uit het veld het belang van een onderzoek in een breder perspectief plaatsen. Daar word je niet zomaar voor gevraagd. Je kunt het zo zien: de redactie van Nature heeft het vermoeden dat een nieuw onderzoeksgebied in de toekomst van grote betekenis kan zijn, maar kan dat zelf niet beoordelen. Daarom vraagt men aan mensen uit het veld om die betekenis op waarde te schatten.'
Blank: `Twee jaar geleden heb ik een subsidie gekregen voor onderzoek naar complexe oxidematerialen. Die stellen we samen door ze laag voor laag op te bouwen met laserdepositie. Overal waar ik ter wereld kom gebruik ik dan de kreet: lego op nanoschaal. Dat dit verhaal en deze kreet in brede kring aanslaat, wil zeggen dat ons werk internationaal goed te boek staat.'
Moest het verhaal snel af?
Blank: `Tussen kerst en nieuwjaar hebben we hard aan het verhaal gewerkt. We moesten in meer algemene termen over ons eigen vakgebied schrijven en dat neerzetten voor een breder lezerspubliek. Dat valt nog niet mee. In feite waren we een veredeld soort wetenschapsjournalist. We kregen het verhaal nog een keer terug van de redactie om een paar dingen aan te passen. De kern van het verhaal was prima, maar op een aantal punten moesten we nog een en ander verduidelijken.'
Wat hebben jullie er zelf aan gehad, behalve extra werk?
Rijnders: `Door zo'n schrijfopdracht word je gedwongen heel serieus na te denken over je eigen onderzoek en wat dat betekent, niet alleen voor de directe vakgenoten maar ook voor collega's in aanverwante vakgebieden en, nog breder, het nut in allerlei toepassingen. Het heeft onze eigen focus voor het onderzoek weer scherper gemaakt, en we hebben ook nieuwe ideeën gekregen.'
Hoeveel mensen op de UT werken met deze techniek?
Blank: `In onze vakgroep zijn zes onderzoekers bezig met dit onderwerp: één bij de Tokyo University, één bij Stanford en vier hier. Ze gebruiken dezelfde groeitechniek voor complexe materialen, maar hebben allemaal een verschillende invalshoek.
`De potentie van het maken van dergelijke superstructuren op atoomschaal is volgens ons groot. Dat toont het Amerikaanse onderzoek ook weer aan. Als de superpositie van de materialen goed lukt, levert dat soms elektronische of magnetische eigenschappen op, die de materialen afzonderlijk helemaal niet bezitten. Of we kunnen een materiaal samenstellen dat optisch doorlatend is en elektrisch geleidend. Die hoop spreekt ook een beetje uit de titel die we voor het Natureverhaal hebben gekozen: `Build your own superlattice. Het is een geaccepteerde techniek waar je terecht veel van mag verwachten.'
... lego op nanoschaal, techniek van de toekomst ...
