`Het pre-masterjaar is een behoorlijke klus', zegt John Sevens, onderwijscoördinator bij TCW. Hij vertelt dat de studenten het eerste halfjaar vakken krijgen als academisch schrijven, data analyse en onderzoeksmethodologie. Abstracte begrippen en ingewikkelde theorieën vliegen je om de oren. `Je hebt doorzettingsvermogen nodig om je door die eerste periode heen te worstelen.' De cijfers spreken voor zich: slechts twintig procent haalt de pre-master fase binnen de daarvoor vastgestelde tijd. De rest doet er langer over. Uiteindelijk slaagt zeventig procent voor zijn pre-master.
Veel studenten blijken vooral moeite te hebben met de snelheid waarmee de (veelal Engelse) stof behandeld wordt. `De lessen zijn nog te volgen, maar de zelfstudie is bijna niet te doen', aldus Floor Keijsers, pre-master student TCW. Zal wel een kwestie van wennen zijn, hoopt ze maar. `Soms denk ik: pfff, wat verwachten die mensen van me? Ik kan toch nooit 250 pagina's in een week leren,' zegt ze met een diepe zucht.
Marko Kinderman is onlangs gestopt met de pre-master TCW. `Véél te zwaar', kreunt hij. Allemaal `hele droge' vakken, waar hij niet doorheen kon bijten. Spijt heeft Marko niet van zijn studiepoging. `Ik heb hier in een half jaar ontzettend veel geleerd.'
Job Lafeber, studieadviseur bij psychologie, geeft aan dat het pre-master traject goed te doen is als je maar hard genoeg werkt. `Maar het is niet meer mogelijk om een week voor het tentamen te beginnen met leren, zoals veel hbo-studenten gewend zijn. Als je de stof niet bijhoudt vanaf week 1, haal je het tentamen niet. Dat is wel een `wenproces' voor veel studenten', erkent Lafeber.
Over de motivatie van ingestroomde hbo'ers heeft de faculteit absoluut niet te klagen. Ze hebben immers een weloverwogen keuze gemaakt om er nog een jaar aan vast te plakken. De universitaire graad is het lonkend perspectief. De wiskundetoets, die dient als toelating, hebben ze doorstaan. En er moet een flink financieel gat worden opgevuld, want de studiefinanciering is verbruikt.
Hoe komt het dat het pre-master programma zo zwaar wordt ervaren? Is er dan echt zo'n grote kenniskloof tussen het hbo en de universiteit?
Sevens knikt. `Op het hbo leer je hoe het zit, op de universiteit leer je hoe het zou kunnen zitten. Op de universiteit leer je dus dat je zelf moet nadenken. Niet alles zomaar voor lief nemen. Alles draait om het krijgen van een academische houding. De UT steekt er veel energie in om de benadering en denkwijze van hbo-studenten helemaal om te gooien', aldus John Sevens.
Floor Keijsers denkt dat hbo'ers veel praktischer zijn ingesteld en minder zelfstandig te werk gaan. De stof wordt er meer voorgekauwd. Docenten werken alles zeer nauwkeurig uit en zijn gewend om steeds weer opnieuw persoonlijke hulp te bieden. Op de universiteit daarentegen wordt er meer van de student zelf verwacht.
Er is nog een ander probleem. Zij-instromers hebben het gevoel dat ze op de universiteit als buitenbeentjes worden gezien. `Men suggereert dat we het academische niveau niet aankunnen en niet goed weten te integreren met de andere studenten', verwoordt een van hen een algeheel gevoel. Pre-masterstudenten vormen inderdaad een aparte groep binnen de studentenpopulatie. Ze hebben al een leertraject achter de rug en zijn daardoor gemiddeld ook wat ouder dan de universitaire bachelorstudenten. De verschillen ontstaan al tijdens de introductie. De reguliere studenten volgden een introductieprogramma van twee weken, de hbo-instromers konden veelal niet het gehele programma volgen. Sterker nog, soms moesten ze het doen met een informatieve introductie van welgeteld één dag!
Het mag voor deze groep dan misschien hard werken zijn op de universiteit, het loont wel de moeite. Daarover zijn de meeste zij-instromers het wel eens. Academici beginnen doorgaans een treetje hoger op de arbeidsmarkt. Hun salaris zal gemiddeld wat hoger liggen en een deel maakt, zeker in het begin, gemakkelijker carrière. John Sevens: `Universitair geschoolden hebben duidelijk een streepje voor op de arbeidsmarkt. Ze verdringen hbo'ers, die in een krappe arbeidsmarkt genoegen moeten nemen met mbo-functies'.
