‘De belofte van nieuws dat je over de wereld op de hoogte blijft, wordt nooit waargemaakt. Nieuws is de uitzondering op de regel. Het vertelt precies hoe de wereld niet werkt’, hield Wijnberg dinsdag zo’n 200 belangstellenden voor. ‘Je zult bijvoorbeeld nooit horen: vandaag zijn weer duizenden mensen naar hun werk gegaan.’
Wijnberg ging in zijn lezing in op wat hij de tekortkomingen van het nieuws vindt. ‘De grootste ontwikkelingen zijn nooit nieuws. Daarom hebben we de kredietcrisis ook niet zien aankomen. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld digitalisering of emancipatie. Ook dat zijn langzame, sluimerende ontwikkelingen die geen nieuws zijn geweest.’ Verder hekelde Wijnberg de vluchtigheid van nieuws, het gegeven dat kranten en talkshows elkaar vaak kopiëren en dat nieuws enkel onze vooroordelen bevestigt.
Met De Correspondent wil hij het anders doen. ‘We hebben slimme jonge mensen die antwoord zoeken op vragen die zij belangrijk vinden. Zij bepalen de agenda. Het maakt mij niet uit waarover ze schrijven, als ze maar hard kunnen maken dat het belangrijk is. Ze zijn niet alleen vrij om een onderwerp te kiezen, ze kunnen ook lang doorgaan. Ze hebben echt tijd om diepgravend onderzoek te doen.’
Volgens Wijnberg levert deze benadering interessante verhalen op die anders niet zouden verschijnen, omdat er bijvoorbeeld geen actuele aanleiding voor is en niet als ‘nieuws’ worden gezien. Zo verscheen er op De Correspondent al een uitgebreid artikel over de grensmuren die de afgelopen 13 jaar zijn gebouwd. Momenteel pluist een correspondent uit wat het Bruto Binnenlands Product eigenlijk is en waarom we dat nog steeds een belangrijke maatstaf vinden.
‘Ik heb niet het idee dat hiermee de wereld verandert’, vertelde Wijnberg over zijn drijfveren. ‘Mijn missie is niet de aandacht trekken met het meest spectaculaire, ik wil inzicht geven in hoe de wereld werkt. Is daar dan behoefte aan, vragen mensen. Als die behoefte aan inzicht er niet, dan kun je volgens mij niet geloven in democratie en een vrije samenleving’, sloot Wijnberg af.
De lezing van Wijnberg werd georganiseerd door Studium Generale, in samenwerking met UT Nieuws en de studieverenigingen WTS Ideefiks (wijsbegeerte) en Communiqué (communicatiewetenschap).
