Hoogleraar Marcel ter Brake (foto) noemt de plannen van Tennet een ‘heel ambitieus project’. De Netbeheerder wil in 2019 een ondergrond hoogspanningssysteem aanleggen van supergeleidende kabels. Daarmee hoopt Tennet 1000 keer meer stroom te vervoeren dan met de huidige kabels. Ter Brake verwacht een winst van een factor 100.
150 kilovolt
Volgens Ter Brake zijn er geen technologische doorbraken nodig; in een onderzoeksomgeving is dit al eens toegepast. ‘Maar een extra stap zijn het spanningsniveau en de lengte van de kabel.’
‘In Essen heeft men een kilometer leiding 10 kilovolt kabel aangelegd in de stad’, noemt de hoogleraar als voorbeeld. Tennet wil een demonstratietraject bouwen van 2 tot 4 kilometer kabel met een spanningsniveau van 150 kilovolt.
Advies over koeling
Voordelen van supergeleiding voor het hoogspanningsnet zijn volgens Ter Brake dat je compactere kabels kunt gebruiken voor grotere stroomsterktes. Ook kunnen ze dichter bij elkaar liggen omdat er geen warmteverliezen optreden.
De UT gaat niet zelf onderzoek uitvoeren binnen het project. Ter Brakes vakgroep Energy, Materials and Systems heeft een adviserende rol, net als collega’s van de TU Delft. ‘Delft geeft advies over hoge vermogens, wij over cryogene koeling en supergeleiding.’
Grote afstanden
Cruciaal is dat de supergeleidende kabels koel genoeg blijven: je moet ze zo’n 200 graden onder nul houden zodat de kabels geen weerstand hebben. Op relatief korte afstanden van 2 à 3 kilometer is dat volgens Ter Brake goed te doen. ‘Zie de toepassing als een hoofdslagader die vanaf een windpark ondergronds loopt tot een verdeelstation.’
‘De grote uitdaging is om ook te koelen over grotere afstanden’, vervolgt Ter Brake. Stroom van zonnepanelen in de woestijn is bijvoorbeeld niet makkelijk ondergronds te vervoeren omdat dan vaak tientallen kilometers of meer moeten worden overbrugd. ‘Dan heb je te veel koelers nodig.’ Ter Brake hoopt dat zijn vakgroep hier in de toekomst oplossingen voor vindt.
