De nieuwe wet werk en zekerheid pakt onhandig uit voor academici, waarschuwden de wetenschappers van de Jonge Akademie onlangs. Universiteiten mogen mensen nu vier jaar in dienst houden op een tijdelijk contract, daarna is het tijd voor een vast dienstverband.
Maar voor wetenschappers betekent dit vaak dat ze moeten verkassen naar een andere instelling, soms als ze net een prestigieuze beurs hebben binnengesleept. Universiteiten zouden namelijk te weinig vaste financiering krijgen om medewerkers na vier jaar al in vaste dienst te nemen. Want wie gaat dat betalen als hun beurs na een paar jaar op is?
Geen uitzondering
Het kabinet is echter niet bereid een uitzondering te maken in de wet. Ten eerste is er al beloofd dat universiteiten de komende jaren meer geld krijgen, waardoor het mogelijk wordt ‘om meer vaste aanstellingen te realiseren’. Ook zou het geld uit het studievoorschot voor meer ‘zekerheid en financiële armslag’ moeten zorgen.
Verder kan een vast contract altijd weer beëindigd worden, stellen beide ministers vast. Bijvoorbeeld via uitkeringsorganisatie UWV.
Dat is overigens veel ingewikkelder dan het niet verlengen van een tijdelijk contract: het mag alleen om bedrijfseconomische redenen of bij langdurige arbeidsongeschiktheid, en werknemers kunnen er altijd tegen in beroep gaan.
Teleurstelling
Het is een teleurstellende reactie op de problemen van wetenschappers, reageert voorzitter Rianne Letschert van de Jonge Akademie. ‘In principe vind ik ook dat universiteiten sneller vaste contracten moeten geven, maar in de praktijk werkt het niet zo’, zegt ze. ‘Als iemand een beurs binnenhaalt, weet je gewoon niet of dat na een paar jaar opnieuw lukt. En omdat de basisfinanciering niet voldoende is, kun je dan niet garanderen dat er genoeg geld is om iemand nog te betalen.’
In theorie zouden universiteiten in dat geval inderdaad een contract kunnen laten ontbinden, beaamt Letschert. Maar in de praktijk zullen ze hun vingers er niet aan willen branden. Een gang naar het UWV kost immers extra geld en extra tijd. En dan hebben we het nog niet eens over de ontslagvergoedingen waar werknemers recht op hebben.
In de praktijk zal het er op neer gaan komen dat wetenschappers steeds vaker van plek naar plek verkassen, vreest Letschert. ‘Dan kun je zeggen: dat is goed voor de mobiliteit. Maar daar ben ik het niet mee eens als het niet vrijwillig gebeurt. Je kunt er bovendien niet van uitgaan dat partner en kinderen wel mee verhuizen als je van Utrecht naar Groningen moet. Vroeger gebeurde dat nog wel, maar dat is echt niet meer van deze tijd.’
