Nederland is sinds 2009 in een procedure verwikkeld met de Europese Commissie na een klacht van een Britse student. Die vond het oneerlijk dat hij geen ov-studentenkaart kreeg en dat is de Commissie met hem eens. De kosten voor een studie in Nederland zouden voor alle EU-burgers gelijk moeten zijn.
Prullenmand
Maar waarschijnlijk gaat Nederland die zaak winnen, nu de advocaat-generaal het pleidooi van de Europese Commissie naar de prullenmand verwijst. De Europese rechters nemen diens advies vaak over.
De Nederlandse argumenten waren helder. Erasmusstudenten uit pakweg Spanje, Griekenland of Polen blijven gewoon ingeschreven staan bij hun onderwijsinstelling in eigen land en krijgen studiefinanciering van hun eigen overheid. De ov-kaart hoort bij de Nederlandse studiefinanciering en daar hebben deze studenten geen recht op.
Trein
Maar in de praktijk studeren die Erasmusstudenten wél aan Nederlandse onderwijsinstellingen, wierp de Commissie tegen. Het zijn gewone studenten, tot ze in de trein stappen: dan mag de Nederlander gratis reizen en de Spanjaard met zijn Erasmusbeurs niet.
De onderbouwing van de Commissie was echter zo warrig dat zij volgens de advocaat-generaal niet eens ontvankelijk is: met zulke onduidelijke argumenten kun je geen goede rechtszaken voeren.
Was de Commissie iets zorgvuldiger geweest, laat de advocaat-generaal doorschemeren, dan zou zij wellicht wel mogen winnen. Ze had bijvoorbeeld kunnen stellen dat alle studenten, uit het buitenland of niet, hetzelfde belang hebben bij goedkoop openbaar vervoer.
Discriminatie
Discrimineert Nederland dan helemaal geen studenten? Jawel, zegt de advocaat-generaal, maar niet de Erasmusstudenten.
De advocaat-generaal meent – maar dat valt waarschijnlijk buiten de huidige rechtszaak – dat Nederland gewone studenten wel discrimineert als ze uit een andere EU-lidstaat komen. Voordat ze recht hebben op studiefinanciering, moeten ze namelijk aan voorwaarden voldoen waar Nederlanders geen last van hebben: ze moeten een eigen inkomen hebben of al enkele jaren in Nederland wonen.
Dat zou een verboden onderscheid zijn. Voor alle EU-burgers moeten dezelfde voorwaarden gelden. Dat zei het Europese Hof ook al eerder. Sindsdien zijn de regels enigszins aangepast, in de hoop dat ze een eventuele volgende rechtszaak doorstaan.
De zaak stamt al uit 2008 toen een Britse student een klacht bij de Europese Commissie indiende omdat hij geen ov-studentenkaart kreeg.
