Steeds vaker wordt in het publieke debat geroepen dat wetenschap ook maar een mening is. De vrije wetenschap loopt daardoor gevaar, zeggen academici van over de hele wereld. Om op te komen voor ongehinderd en onafhankelijk onderzoek wordt komend weekend in een kleine vijfhonderd steden, waaronder Amsterdam en Maastricht, een March for Science gehouden.
‘Alternatieve feiten’
Bij de Amsterdamse editie, zaterdagmiddag op het Museumplein, houden onderzoekers toespraken over onderwerpen als klimaat, immigratie en gezondheid. Volgens mede-initiatiefnemer Maarten Frens, hersenonderzoeker aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, worden daarover allerlei onwaarheden en ‘alternatieve feiten’ de wereld in geslingerd.
De manifestaties zijn primair een reactie op de houding van de Amerikaanse president Donald Trump, die er volgens de organisatie een sport van maakt om de wetenschap openlijk in diskrediet te brengen.
Benard
Maar de wetenschap ligt zeker niet alleen in de Verenigde Staten onder vuur, benadrukt Frens. Hij wijst op de benarde positie van academici in Turkije, op de met sluiting bedreigde Hongaarse Central European University, en de wens van de Tweede Kamer om onderzoek te doen naar de politieke voorkeur op Nederlandse universiteiten.
Tal van organisaties steunen de mars ‘moreel en financieel’, waaronder de Nederlandse universiteiten en hogescholen. Ook de Landelijke Studentenvakbond is van de partij. ‘Wij vinden onafhankelijke wetenschap heel belangrijk’, zegt LSVb-voorzitter Jarmo Berkhout, die zaterdag een toespraak over onderwijs houdt.
Hoewel hij niet durft te zeggen hoeveel mensen er precies komen, hoopt Berkhout op een goede opkomst. ‘Bij het Facebook-evenement staat de teller, inclusief geïnteresseerden, nu op een kleine drieduizend. De ervaring leert dat je dat aantal ongeveer door drie moet delen, en dan kom je dus uit op zo’n duizend man.’
Neutraal
In de lijst van officiële steunbetuigingen is de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) een opvallende afwezige. Het genootschap steunt het initiatief ‘moreel’, maar stelt zich, net als onderzoeksfinancier NWO, officieel neutraal op.
‘Waarschijnlijk zullen er tal van politiek-activistische standpunten worden geuit. Daar is niks mis mee, maar als adviseur van de overheid worden wij geacht niet nadrukkelijk vóór of tegen te zijn’, licht KNAW-president José van Dijck desgevraagd toe. Ze zal zaterdag wel haar gezicht laten zien op het Museumplein, waar ze samen met vicepresident Wim van Saarloos achter een KNAW-kraam staat.
De March for Science in Amsterdam duurt zaterdag van 12.00 tot 16.00 uur. Zie de officiële website voor meer informatie.
