Het was Van Rossems derde keer op de campus in Enschede. ‘Een vrij grote stad, die de indruk maakt van een dorp’, aldus de Amerika-deskundige. Hij trakteerde het publiek dinsdagavond op een lezing over Amerika, met een flinke scheut relativerende humor.
Paradox
Centraal in zijn verhaal stond de paradox die de Amerikaanse samenleving kenmerkt. Aan de ene kant is het een land met de nieuwste hightech bedrijven – aan de zaal: ‘wie wil er een nieuwe iPhone 8? – maar het is ook een land waar de infrastructuur totaal is verwaarloosd. ‘Amerikanen zijn niet geïnteresseerd in de publieke werken. Dat zie je al aan hun bruggen, dat zijn niets voor niets allemaal van die bruine roestige dingen.’ Deze paradox is volgens de historicus verankerd in de Amerikaanse cultuur.
‘Trump is het sluitstuk van een kwart eeuw waanzin van de Republikeinen’, vertelt Van Rossem. ‘Het is de partij van de krankzinnigen. Ze willen terug naar de jaren twintig, met een piepkleine overheid.’
De historicus verklaart de overwinning van Trump onder andere aan de hand van het electorale systeem. ‘Er zijn maar weinig democratieën die zo ondemocratisch zijn. Daar komt nog bij dat zijn voorganger een zwarte Amerikaan was en Hillary een vrouw.’ De veranderende wereld gaf het laatste zetje. ‘Trump heeft de de-industrialisatie in de VS wakker gekust.’
Relativeren
Trumps klimaatpolitiek baart Van Rossem overigens weinig zorgen. ‘Trump is een intermezzo’, vertelt de historicus. ‘We moeten tegenwoordig massaal in paniek zijn, terwijl ik juist onder de indruk ben van het transitieproces.’ Ook van Noord-Korea valt weinig te vrezen. ‘Het loopt af met een sisser, nee minder dan een sisser. Een natte klapper.’ Voor oorlog hoeven we volgens de historicus echt niet te vrezen. ‘Als Noord-Korea ook maar iets onderneemt, betekent dat suicide voor Kim Jong Un en al zijn volgers. En volgens mij is die Kim veel te veel een levensgenieter.’
Van Rossem had de lachers behoorlijk op zijn hand. En voor Peter Timmerman, hoofd Studium Generale, was het nog een hele kunst om er een eind aan te breien. Dat lukte dan ook pas na goed anderhalf uur, waarna hij boeken ging signeren. Studium Generale kan hoe dan ook terugblikken op een succesvolle aftrap van het seizoen.
