Het was de grote belofte van dit kabinet aan de wetenschap. Er komt vierhonderd miljoen euro bij: tweehonderd voor fundamenteel onderzoek en tweehonderd voor toegepast onderzoek. Daarvan komt 250 miljoen voor rekening van OCW-minister Van Engelshoven.
Zij heeft vrijdag aan de Tweede Kamer laten weten waar ze dat geld aan wil besteden. De technische universiteiten lobbyen al jaren voor extra geld en krijgen dat nu ook. Vanaf 2020 ontvangen ze zeventig miljoen euro extra voor hun technische onderzoek en opleidingen. Dan moeten ze wel ‘sectorplannen’ maken.
Gezelschapsspel
Via de Nationale Wetenschapsagenda vloeit op termijn 130 miljoen per jaar naar de wetenschap. Deze ‘agenda’ heeft zich ontpopt van een gezelschapsspel voor alle Nederlanders (stel je vragen aan de wetenschap!) tot een leidraad om onderzoeksgeld te verdelen.
De middelen voor fundamenteel onderzoek gaan voor het grootste deel daaraan op: 105 miljoen per jaar. Nog eens 25 miljoen krijgt de Wetenschapsagenda uit het potje voor toegepast onderzoek, ‘om de gehele publieke kennisketen te betrekken’.
Het idee achter de wetenschapsagenda is dat de meeste thema’s niet alleen de nieuwsgierigheid prikkelen (wat is de ware aard van zwaartekracht?), maar ook bijdragen aan een beter begrip van de grote, maatschappelijke vraagstukken: van mondiale veiligheid tot goede gezondheidszorg, van schone energie tot beter onderwijs. ‘Vernieuwend en maatschappelijk relevant’, heet het in de brief. Het doel is om binnen zes à tien jaar tot game changers te komen.
Wetenschapsfinancier NWO mag het geld verdelen. Dat krijgt trouwens ook extra geld voor de felbegeerde Veni-, Vidi- en Vici-beurzen: vijf miljoen euro. Want nu kan NWO te weinig goede voorstellen honoreren, meent het kabinet.
Supercomputers
Ook wil het kabinet meer geld vrijmaken voor supercomputers en de ‘digitale infrastructuur’: twintig miljoen per jaar. Dat zou helpen bij onderzoek met behulp van big data en maakt het makkelijker om de cyber security in orde te hebben.
Het praktijkgerichte onderzoek van het hbo krijgt er 25 miljoen euro bij. Dat onderzoek is ‘nog relatief jong en in ontwikkeling’, staat in de brief. Het geld komt deels bij het budget dat de hogescholen toch al krijgen en deels mag NWO het gaan verdelen in een competitie. De beste plannen krijgen dan geld.
De eerste reacties druppelen binnen. Wetenschapsgenootschap KNAW is tevreden: ‘De extra middelen zijn een goede stap in de richting van het versterken van het wetenschappelijk onderzoek, zodat Nederland zijn positie internationaal kan bestendigen.’
Universiteitenvereniging VSNU spreekt van een mooie eerste stap. ‘We gaan hier meteen mee aan de slag, op lange termijn zijn er uiteraard meer investeringen nodig gezien de internationale ontwikkelingen’, aldus voorzitter Pieter Duisenberg.
