De Human-documentaireserie Medialogica besteedde in januari aandacht aan het Confucius Instituut in Groningen. Er zijn wereldwijd ruim vijfhonderd Confucius Instituten die als taak hebben om de Chinese taal en cultuur te promoten. Drie daarvan zijn verbonden aan de universiteiten van Leiden en Groningen en aan Zuyd Hogeschool.
Bemoeienis
De Confucius Instituten zijn niet onomstreden. Ze worden betaald door de Chinese overheid die zich volgens critici via de instituten met het Nederlandse hoger onderwijs zou bemoeien. CDA-Kamerleden vroegen de minister om opheldering.
Ze wilden onder meer weten waarom de contracten, die de universiteiten en hogeschool sluiten met hun Chinese partners, geheim zijn en of dat niet in strijd is met de Nederlandse Gedragscode Wetenschapsbeoefening.
Zo geheim zijn deze contracten niet, schrijft minister Van Engelshoven in antwoord op Kamervragen. Wie erom vraagt, mag ze gewoon inzien. Verder is het volgens haar aan de universiteiten zelf om erop toe te zien dat de instituten zich houden aan de gedragscode. De Onderwijsinspectie heeft met de twee betrokken universiteiten gesproken en ziet geen aanleiding voor nader onderzoek.
Onafhankelijkheid
En hoe zit het met de beïnvloeding vanuit China? In Groningen wordt de leerstoel Chinese taal en cultuur voor de helft betaald door de Chinese overheid. Staat de onafhankelijkheid van de betrokken hoogleraar dan niet onder druk? Minister Van Engelshoven denkt van niet. ‘De leerstoel is ondergebracht bij de faculteit der letteren en de betrokken hoogleraar valt onder de decaan van die faculteit. Er is daarom geen reden tot zorg over de onafhankelijkheid van de betrokkene.’
De huidige directeur van het Confucius Instituut in Groningen en de oud-directeur van het Leidse Confucius Instituut hebben geen ervaring met bemoeienis van de Chinese overheid, zeiden ze vorig jaar tegen NRC Handelsblad. Overigens zal de Universiteit Leiden de overeenkomst met het instituut niet verlengen.
Oliver Moore, de hoogleraar die de leerstoel in Groningen bekleedt, houdt zich naar eigen zeggen niet bezig met gevoelige kwesties zoals Tibet of Taiwan. ‘Mijn belangstelling als wetenschapper ligt daar niet’, zei hij in hetzelfde NRC-artikel. Maar hij zou nooit onderwerpen laten liggen omdat ze weerstand kunnen oproepen.
