Het Nederlandse hoger onderwijs en onderzoek behoort nu nog tot de wereldtop, maar dat dreigt te veranderen, stelde de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI) vorige week. ‘We zien beren op de weg en er zijn kapers op de kust’, herhaalde voorzitter Uri Rosenthal gisteren tijdens een ‘technische briefing’ aan de onderwijswoordvoerders van de Tweede Kamer.
Selecteren aan de poort
Om de toenemende mondiale concurrentie het hoofd te kunnen bieden moeten instellingen zich sterker profileren, is een van de kernpunten van het advies. Ook moeten ze beter gaan samenwerken. Die oproep is niet nieuw, aldus AWTI-raadslid Sjoukje Heimovaara. ‘Maar we zien dat die simpele aanbeveling niet tot een meer geprofileerd stelsel heeft geleid, het is juist eenvormiger geworden.’
Geef hogescholen en universiteiten daarom meer mogelijkheden om te selecteren aan de poort, bepleit de AWTI. Op die manier kunnen zij hun studentenstroom beter sturen en zo het beoogde profiel realiseren. Dat deel van het advies kon D66 niet goed begrijpen. Minister van Engelshoven liet begin deze week ook al weten daar niets in te zien. ‘Is er gekeken naar de mogelijk negatieve gevolgen van selectie?’, vroeg GroenLinks.
Eindoordeel
Er moeten zeker de nodige kanttekeningen worden geplaatst, reageerde Heimovaara. ‘Selecteer alleen waar nodig, anders vooral niet doen.’ Dat klinkt al een stuk minder stellig, merkte GroenLinks op. Instellingen moeten volgens het AWTI-raadslid uitkijken dat ze niet onbedoeld gaan selecteren ‘tegen bepaalde diversiteit’. Maar ze benadrukte dat er wel degelijk goede selectiemethoden zijn.
Moeten we het eindoordeel niet bij de student zelf laten, wilde GroenLinks weten. De partij pleit voor goede voorlichting en matchingsgesprekken, in plaats van strengere selectie. Heimovaara vindt allebei verstandig. ‘Feit blijft dat er een grote uitval is bij diverse studies en dat komt doordat studenten op die leeftijd nog geen goede indruk hebben wat ze willen en kunnen. Ik denk dat we hen moeten helpen en beschermen’.
Tradities
De verschillen tussen hbo en wo mogen volgens de AWTI ook worden aangescherpt. Hogescholen moeten niet op universiteiten willen lijken en zich vooral richten op beroepsgericht onderwijs. Dat kunnen zij nog veel sterker neerzetten dan ze nu doen, aldus de adviesraad. Maar als je die lijn doortrekt, moeten studies voor tandheelkunde, arts of jurist dan op hun beurt ook niet weg bij de universiteiten? ‘Nee’, zei voorzitter Rosenthal. ‘Zo scherp willen we niet slijpen. We moeten recht blijven doen aan tradities die zich door de eeuwen heen hebben ontwikkeld.’
