Wageningen is de nieuwe nummer 1 van Nederland. De universiteit neemt de koppositie over van de TU Delft, die negen plaatsen zakt naar een gedeelde 67e plaats met Leiden. De Vrije Universiteit Amsterdam maakt de grootste sprong voorwaarts, van plek 166 naar 138. TU Eindhoven verliest het meeste terrein en zakt van plaats 167 naar 186.
Citatie-impact
Dat vooral de technische universiteiten van Delft, Eindhoven en Twente dit jaar in de ranglijst zijn gezakt, wijt de Universiteit Twente onder andere aan een dalende citatie-impact. Ook een eenmalige dip in het aantal promoties en de groei van het studentenaantal – wat de score voor de verhouding ‘students to academic staff’ drukt – spelen volgens woordvoerder Bertyl Lankhaar een rol.
Toch behoort de universiteit naar eigen zeggen nog steeds tot de wereldtop. ‘Gezien de jonge leeftijd van de UT en onze geringe omvang zijn we kwetsbaar voor nieuwkomers en hebben kleine veranderingen in de scores grote consequenties voor onze positie’, aldus de woordvoerder. De universiteit gaat nog scherper inzetten op internationale publicaties in wetenschappelijke bladen en wil de balans tussen studentenaantallen en wetenschappelijke staf rechttrekken. De middelen die het kabinet reserveert voor de TU’s komen daarbij van pas.
Minder bijdrage van bedrijfsleven
De ranglijst kijkt naar de reputatie van universiteiten, maar ook naar het aantal docenten per student, de hoeveelheid internationale studenten en docenten, de samenwerking met het bedrijfsleven en de impact van wetenschappelijk onderzoek. Nederlandse universiteiten scoren doorgaans goed op citatie-impact, maar blijven achter als het gaat om hun onderwijsomgeving. Ook is het bedrijfsleven minder gaan bijdragen aan onderzoek.
‘De prestatie van Nederland is nog steeds erg indrukwekkend, maar de huidige ontwikkelingen zijn zorgwekkend’, stelt lijstmaker Phil Baty. Nederland heeft volgens hem serieuze hindernissen te overwinnen, met name op het gebied van toegankelijkheid voor buitenlandse studenten en academici.
Grootmachten
De opmars van Aziatische universiteiten zet ook dit jaar onverminderd door. Het aantal onderwijsinstellingen in de top 200 is gestegen van twee naar 24. Baty benadrukt echter dat de ‘Angelsaksische grootmachten’ hun plekje aan de top niet zomaar zullen opgeven. Het Britse Oxford is voor het vierde jaar op rij de nummer 1 en de Verenigde Staten domineren de ranglijst met zestig instellingen in de top 200, waarvan veertien in de top 20.
Door de hevige internationale concurrentie dalen veel Europese universiteiten in de lijst. ‘Economische instabiliteit en toenemende isolationistische politieke tendensen dreigen veel van het uitstekende werk van Europese universiteiten te ondermijnen’, aldus Baty. Wil Europa goed blijven presteren, dan moet het toonaangevende academici blijven aantrekken met investeringen in onderzoek, en een gastvrije omgeving aanbieden voor ‘mensen uit alle lagen van de bevolking’.
Overigens zijn er kanttekeningen te plaatsen bij deze en soortgelijke ranglijsten. Zo zouden onderzoekers en universiteiten allerlei trucs toepassen om hun score te verhogen. Bovendien tellen onderwijsprestaties niet of nauwelijks mee.
