Promoveren en tegelijkertijd zorgen voor iemand met een chronische ziekte of beperking: dat laat zijn sporen na, concluderen onderzoekers van de Universiteit Leiden. Zij vroegen 249 promovendi naar hun ervaringen.
Bijna driekwart van de promovendi met zorgtaken ervaart constante stress. De helft voelt zich niet in staat moeilijkheden te overkomen en heeft last van slaapgebrek.
Professioneel
Van de ondervraagde promovendi zorgt 29 procent voor een naaste. Dat is iets meer dan het landelijk gemiddelde onder Nederlandse werknemers: 25 procent.
Opvallend is dat slechts 36 procent van deze mantelzorgpromovendi hun begeleider op de hoogte heeft gesteld van hun zorgtaken. Dat aandeel is aanzienlijk lager dan bij andere werknemers: daarvan brengt ruim de helft het onderwerp ter sprake.
‘Sommige promovendi houden de relatie met hun begeleider het liefst zuiver professioneel’, legt onderzoeker Josephine Bergmans uit. ‘Mantelzorg vinden zij als gespreksonderwerp te privé. Zelfs bij burn-outklachten denken ze: ik los dit zelf wel op. Bij andere promovendi is het andersom. Zij hebben het gevoel dat hun begeleider niet in hun privéleven is geïnteresseerd.’
Zorgverlof
Bergmans denkt dat de promovendi gebaat zouden zijn bij een betere voorlichting over verlofmogelijkheden. ‘Veel van hen weten bijvoorbeeld niet dat zij recht hebben op zorgverlof‘, zegt Bergmans. ‘Daar ligt nog een taak voor de hrm-afdelingen van universiteiten.’
Ook zou eventueel opgenomen verlof niet voor de rekening van de promovendus moeten komen. ‘Een promovendus die met zwangerschapsverlof gaat, mag het promotietraject na afloop met datzelfde aantal weken verlengen’, zegt Bergmans. ‘Maar voor iemand die zorgverlof opneemt, geldt dat niet.’
Training
Het Promovendi Netwerk Nederland (PNN) is blij met de aandacht voor mantelzorgpromovendi. ‘Het is een groep waar je misschien niet meteen aan denkt’, zegt voorzitter Lucille Mattijssen.
De onderzoekers bepleiten daarom ook een betere training voor begeleiders van promovendi die mantelzorg geven. Niet alleen zodat zij eventuele psychische klachten kunnen herkennen, maar ook zodat zij het gesprek over de zorgtaken op gang kunnen brengen.
Een goed idee, vindt Mattijssen. ‘Docenten moeten een basiskwalificatie onderwijs (bko) behalen, maar het is geen vereiste dat iemand die promovendi begeleidt daarvoor een training volgt. Het zou goed zijn als er ook een basiskwalificatie voor promovendibegeleiding komt, waar het omgaan met mantelzorgpromovendi een onderdeel van is.’
