‘Ja, er zijn zeker problemen met applicaties van grote techbedrijven, zegt Van Rijswijk. ‘Neem Zoom. Deze videoconference-app bleek niet goed beveiligd. Er kon ingebroken worden op de webcam. Maar, het is niet voor niets dat we apps als Zoom, BlueJeans en Teams massaal gebruiken. Ze werken gewoon erg goed. Dat zie ik ook in mijn vakgroep Design and Analysis of Communication Systems. We willen graag met opensourcesoftware aan de gang, maar de applicaties van de grote bedrijven werken goed en intuïtief. In mijn dagelijkse thuiswerk gebruik ik nu vijf verschillende applicaties. De één is het beste voor groepsvergaderingen, een ander voor een-op-eencontact. Zo vind ik het open source BigBlueButton, dat geïntegreerd is in Canvas, goed werken voor onderwijs. Je kunt bijvoorbeeld presentaties goed annoteren.’
Concurreren
Het is lastig om te concurreren met de grote aanbieders. Van Rijswijk: ‘Een applicatie op een eigen server draaien, gaat gewoon niet bij grootschalig gebruik. De grote jongens kunnen snel opschalen. Dat die applicaties dan onder de loep komen, is logisch. En dan blijken er problemen te zijn met privacy en eigendom. In vaktermen heet dat confirmation bias: je denkt dat het niet helemaal in de haak is met privacy en dat blijkt dan zo te zijn. Ik bagatelliseer die problemen niet, maar we zien ze nu ook omdát we Zoom, Teams en BlueJeans veel gebruiken. Het gaat er nu om hoe de aanbieders met de gevonden problemen omgaan. Nemen ze het serieus of negeren ze de kritiek?’
Als gebruiker heb je ook een verantwoordelijkheid. Van Rijswijk wijst erop dat mensen lang niet altijd bewust zijn dat de camera op hen gericht staat. ‘Zeker in videogesprekken met veel gebruikers, gaan deelnemers andere dingen doen. Ze pakken papieren erbij die in beeld komen. Ze tikken een wachtwoord in, terwijl de camera het toetsenbord filmt. Combineer je het geluid van een laptop met het beeld, dan kun je nog makkelijker wachtwoorden achterhalen.’
In de woonkamer
Dit lijkt voor de hand liggend, maar Van Rijswijk wijst erop dat gebruikers van applicaties snel vergeten dat ze op camera staan. ‘Als je er net mee begint ben je heel bewust. Maar ik merk nu zelf ook dat collega’s makkelijk even videobellen, omdat we allemaal thuiswerken. De gedragsregels voor contact zijn anders. Waar het eerst een klop op de deur was, accepteer je nu een oproep. Daarbij heb je de ander meteen in de woon- en werkkamer. In flink wat gevallen heb je vast niet gecontroleerd wat er op je bureau ligt. Is die camera eenmaal aan, dan is het al te laat. Natuurlijk, je kunt de collega's in de regel prima vertrouwen. Maar als je aan een van de snel groeiende online academische conferenties meedoet, zitten er tientallen onbekenden mee te kijken. Weet wat je doet als de webcam aan staat en, een tip, zet video en audio uit als je het niet nodig hebt.’
