De Franse docent maatschappijleer is een week geleden onthoofd door een radicale moslim. De reden: hij had tijdens zijn les cartoons over de profeet Mohammed laten zien. De dader, die door de politie is doodgeschoten, zat niet bij hem op school.
Ministers, bestuurders en anderen in Nederland zouden hun walging over de terreurdaad moeten uitspreken, meent Bormans. ‘Wat doet het met docenten als het geluid van afkeuring wat lauw klinkt?’, schrijft hij in een blog.
Heeft het zin om je walging uit te spreken?
‘Er is veel meer nodig dan dat, maar daarmee begint het wel. Vervolgens is de vraag: wat gaan we doen? Ik hoop die vraag te kunnen beantwoorden met een grote groep mensen die zich er net zo druk over maken als ik.’
Het is nogal vanzelfsprekend dat mensen tegen onthoofding zijn.
‘Maar het is ook vanzelfsprekend dat mensen tegen racisme zijn, en toch is het er. Het is ook vanzelfsprekend dat homoseksualiteit geaccepteerd moet zijn, en toch blijkt het in de praktijk weleens anders. Dan moet je je uitspreken.’
Houd je met getwitterde verontwaardiging de volgende aanslag tegen?
‘Nee, dat denk ik niet. Ik zeg dit allemaal met enige bescheidenheid, ik ken mijn plek in het universum. Ik houd met mijn woorden de volgende terrorist niet tegen. Maar het is belangrijk om de norm te vertolken. Sommige docenten zijn geschrokken en vragen zich af: kunnen de dingen die ik doe nog wel in het huidige tijdsgewricht? Zij worstelen met hun rol en de ‘erosie’ door zelfcensuur. Zij moeten zich gesteund voelen.’
‘Docenten voelen zich bekeken, en niet alleen door religieuze fanatici’
Voelen ze zich niet gesteund, denkt u?
‘President Macron zei dat de republiek – de rechtsstaat – elke dag in het klaslokaal wordt geboren. Dat is waar, en daar zouden we ons meer bewust van moeten zijn. De school is meer dan een verzamelplaats van curricula. Je moet leerlingen en studenten ook socialiseren.’
Wat gaat u zelf doen?
‘Ik ga erover in gesprek met de hogeschool. Ik wil mensen in bescherming nemen die zich ongemakkelijk voelen.’
Speelt dit onderwerp in Rotterdam meer dan elders in het land?
‘Ik houd mijn eigen hogeschool niet buiten het discours, maar dit gaat het hele land en heel Europa aan. De culturele diversiteit is hier groter en ik heb weleens studenten gesproken met meningen ver van de mijne vandaan, maar dit speelt in het hele land. Wij moeten hier misschien harder werken om het gesprek gaande te houden.’
Het thema is eigenlijk niet nieuw, toch?
‘We konden het gesprek ook heel goed voeren ten tijde van de coup in Turkije of toen een witte man een aanslag op een moskee had gepleegd. Maar we moeten ermee doorgaan.’
Bent u bang dat docenten zichzelf gaan censureren?
‘De speelruimte voor docenten lijkt kleiner te worden. Docenten voelen zich bekeken, en niet alleen door religieuze fanatici. Denk ook aan de kliklijn voor linkse docenten van de heer Baudet. Het vak verpolitiekt en dat is niet goed. Wij moeten ons altijd blijven verzetten tegen de inperking van docenten.’
