‘De sturende hand van de RUG: hoe de promovendi-evaluatie werd beïnvloed’, kopt de Groningse Universiteitskrant in een uitgebreide reconstructie, met daarin een bepalende rol voor UT-instituut CHEPS.
In 2016 startte de Rijksuniversiteit Groningen met een experiment met studentpromovendi. Welgeteld 850 Groningse promovendi werden als student aangemerkt, waren daarmee goedkoper, en stelde de RUG in staat om meer mensen te laten promoveren. Vooral het Promovendi Netwerk Nederland (PNN) stelde zich sinds de start van het experiment sceptisch op. Jarenlang bleef het experiment onderwerp van controverse.
Klacht
CHEPS, het UT-instituut dat onderzoek doet naar het beleid in het hoger onderwijs, was belast met een onafhankelijke tussenevaluatie van het experiment. In 2019 diende het PNN een klacht in tegen CHEPS. Het onderzoek zou zich volgens het PNN kenmerken door ‘inmenging en de schijn van partijdigheid’.
Het PNN haalde zijn gram bij de UT-commissie voor wetenschappelijke integriteit. Die commissie concludeerde dat er sprake was van ‘bedenkelijk gedrag’, zo schrijft de UKrant. Saillant is dat het college van bestuur van de UT het oordeel afzwakte tot ‘een lichte tekortkoming’. Daaropvolgend stapte het PNN naar het LOWI, het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit.
‘Meer dan lichte tekortkoming’
Dat CHEPS niet transparant is geweest over de mogelijke beïnvloeding van de RUG, noemt het LOWI ‘bedenkelijk gedrag’. ‘Het gebrek aan transparantie is meer dan een lichte tekortkoming. Het gaat om een indringende poging van [een direct belanghebbende bij het onderzoek] om de uitkomst van het beleidsonderzoek te beïnvloeden.’
Barend van der Meulen, UT-hoogleraar en hoofd van CHEPS, zegt desalniettemin in het artikel van de UKrant dat CHEPS achter de inhoud van het onderzoek blijft staan. ‘De hele methodiek is door een peer review-commissie beoordeeld en goed bevonden. Laten we daar dan op vertrouwen.’ Van der Meulen bevestigt dat er sprake was van beïnvloeding. Maar dat werd niet in het rapport opgenomen, ‘om de politiek buiten het onderzoek te houden en te voorkomen dat bij de bespreking daar de aandacht op zou zijn en niet op de resultaten’, reageert hij.
Eindevaluatie
Het experiment met studentpromovendi kreeg afgelopen jaar een vervolg, zo besloot minister Van Engelshoven op basis van het CHEPS-onderzoek. De Erasmus Universiteit, die op kleine schaal experimenteerde met promotiestudenten, trok zich terug. De RUG trok nog eens 650 extra studentpromovendi aan. Eind november wordt de eindevaluatie verwacht, niet van de hand van CHEPS, maar van ResearchNed.
