Meer dan duizend onderzoekers uit de database van NWO hebben in september een vragenlijst ingevuld om hun mening over open science te geven: wat vinden ze ervan en wat doen ze ermee?
Onder ‘open science’ valt een hele reeks praktijken die de vruchten van wetenschappelijk onderzoek voor iedereen toegankelijk moeten maken, zoals artikelen gratis leesbaar maken, het delen van onderzoeksdata en het betrekken van het publiek bij de wetenschap.
Voorstander
NWO is er groot voorstander van: open science leidt tot meer impact, stelt de onderzoeksfinancier, zowel op de wetenschap als de maatschappij. Al het publiek gefinancierde onderzoek zou open beschikbaar moet zijn.
Zo denken de meeste wetenschappers er blijkbaar ook over. Van alle respondenten is 87 procent (zeer) positief over open science, en jonge wetenschappers nog iets vaker: 94 procent. Slechts 4 procent van de onderzoekers (zeer) negatief.
Maar het komt er niet altijd van. Vrij veel wetenschappers publiceren regelmatig in open access (gratis leesbare artikelen), maar het delen van onderzoeksdata en het betrekken van het publiek bij het onderzoek is minder gebruikelijk. In de praktijk doet ruim de helft dat.
Wat de belemmeringen zijn? 71 procent noemt geldgebrek. Het publiceren in open access kost bijvoorbeeld geld (zodat lezen gratis is), maar dat moet je dan wel hebben. Tussen de 40 en 50 procent heeft geen tijd voor open science, of mist een goede infrastructuur en heldere richtlijnen.
Rol
NWO vroeg ook naar de rol die zijzelf zou kunnen spelen, en die is omstreden. Meer financiering voor open science kan op applaus rekenen, maar hoe zit het met de beoordeling van onderzoeksaanvragen? Moet NWO dan meewegen of de aanvrager aan open science doet? Ja, zegt 56 procent. Nee, zegt 37 procent.
De uitkomsten van de peiling, uitgevoerd door onderzoekbureau Markteffect, staan in een themanummer van het NWO Magazine. Er zijn overigens weinig promovendi ondervraagd en ook de technische wetenschappen waren niet sterk vertegenwoordigd.
