Veel stress, levensmoeheid en bovenmatig drankgebruik: de uitkomsten van een landelijk onderzoek naar de mentale gesteldheid van studenten afgelopen voorjaar schetsen een weinig rooskleurig beeld. Voor Annet de Kiewit, studieadviseur bij Mechanical Engineering, is het beeld deels herkenbaar. ‘Er is een relatie tussen de mentale gesteldheid van studenten en de lockdowns. Sommige studenten zijn eenzamer er voelen zich geïsoleerd. Sinds de versoepelingen lijkt de situatie ook weer te zijn verbeterd.’
Caroline van Dijken, hoofd Student Affairs Coaching & Counselling, ziet eveneens een relatie tussen de coronapieken en de mentale gesteldheid van studenten. ‘Ze ervaren onzekerheid, bijvoorbeeld op financieel gebied. Ook is er minder contact met medestudenten.’ Veel van deze studenten komen niet direct bij de studentpsychologen terecht, stelt Van Dijken. Volgens haar is het wel terug te zien in de aanvragen voor het BSA en de MoMi. ‘Sommige studenten hadden langer de tijd nodig om hun studie succesvol af te ronden.’
Nuancering
Ondanks de herkenning willen Van Dijken en De Kiewit het geschetste beeld nuanceren. ‘We zagen namelijk ook het omgekeerde’, zegt Van Dijken. ‘Studenten vonden het soms heerlijk rustig. Ze hadden geen ‘fomo’ (fear of missing out, red.) voor feestjes en sociale activiteiten. Hun studieresultaten gingen als een speer.’ Bovendien zijn niet alle negatieve gevoelens direct problematisch, stelt Van Dijken. ‘Gewone stress is niets mis mee, dat hoort er bij. Iedereen heeft tijdens zijn of haar studie moeilijke momenten meegemaakt.’
De Kiewit, die zelf meeschreef aan een welzijnsonderzoek onder studenten op de UT, plaatst nog een andere kanttekening bij het landelijk onderzoek. ‘Er kan sprake zijn van een bepaalde ‘bias’. Studenten met mentale klachten zijn eerder geneigd om mee te doen aan zo’n onderzoek. Dat heeft invloed op de uitkomsten.' Van Dijken en De Kiewit benadrukken dat ze het beeld willen nuanceren, niet bagatelliseren. ‘Het onderzoek is weldegelijk een wake-up call: het is een serieus probleem dat bovendien al langer speelt.’
Internationals
Al voor de coronacrisis waren er duidelijke signalen over mentale klachten bij met name internationale studenten. ‘Het vangnet voor deze groep is anders’, zegt Van Dijken. ‘Ze kunnen niet zomaar aankloppen bij familie of vrienden. Studievertraging is vaak geen optie voor deze groep. Met Covid is de situatie voor internationale studenten nog ingewikkelder geworden.’
Volgens De Kiewit heerst het beeld dat internationale studenten hun weg niet weten te vinden naar studieadviseurs of studentpsychologen. ‘Maar dat is niet zo. We zien juist heel veel internationale studenten.’ Ook startte de UT met meerdere initiatieven om deze groep te helpen, zegt Van Dijken. ‘Er is de laatste jaren veel in gang gezet. Denk aan de ‘look after your friends-trainingen’ van de Student Union en de campagne ‘are you okay’. Ook is er een cursus stressmanagement van de studentenpsychologen.’ Daarmee is het probleem nog niet opgelost, erkent De Kiewit. ‘Als er een makkelijke oplossing zou zijn, dan hadden we dat al lang gedaan.’
Nieuwe lockdown?
Inmiddels zit Nederland in een nieuwe ‘milde’ lockdown. Met de recente coronacijfers lijken versoepelingen nog ver weg. De Kiewit en Van Dijken hopen voor de studenten – en eigenlijk voor iedereen – dat de ‘normale’ situatie zo snel mogelijk terugkeert. ‘Er is een groot verschil met afgelopen voorjaar: het onderwijs gaat voorlopig fysiek door – al kwam de maximale groepsgrootte wel als een overval.’
Ook deze winterperiode met mogelijke lockdowns zullen studenten daarom hun mentale gezondheid goed moeten bewaken. Volgens Van Dijken gaat het om de balans. ‘Als die echt zoek is, dan is het tijd om hulp te zoeken. Het is altijd een speurtocht om deze groep studenten op tijd te vinden. Het belangrijkste is dat mensen niet in hun eentje gaan zitten kniezen. Er is hulp op de UT.’
