Jongerenvakbond FNV Young & United en de Landelijke Studentenvakbond hoopten dat er zeker achtduizend demonstranten zouden komen opdagen, maar dat worden er – ondanks het zonnige weer – flink minder.
Het is niet voor het eerst dat studenten hun onvrede uiten over de ‘karige’ basisbeurs die in september 2023 wordt ingevoerd. Ook vinden ze 1 miljard euro compensatie voor hun jaren in het leenstelsel te weinig. Al helemaal vanwege de stijgende energieprijzen, de woningnood en de rente op studieleningen die waarschijnlijk van de nul afgaat.
‘Hee yo Sigrid Kaag, 1 miljard is veel te laag’ en ‘Robbert is van onderwijs, is hij wel van boven wijs?’, schalt het over de Dam. Onderwijsminister Robbert Dijkgraaf heeft ‘vriendelijk bedankt’ om naar het prostest te komen, zegt LSVb-voorzitter Ama Boahene. Ze noemt het ‘teleurstellend dat hij zijn beleid niet komt verdedigen’.
De SP, DENK, de Partij voor de Dieren, BIJ1 en VOLT zijn wel van de partij. Al gaat het hun niet lukken om de koers van het kabinet van vandaag op morgen te wijzigen, erkent Sylvana Simons (BIJ1). ‘We zijn hier vooral om de studenten een hart onder de riem te steken.’
Geef geld
De boodschap op het kartonnen bord van de 25-jarige Paula Romanaszyn is duidelijk: ‘Geef geld’. Als ze had geweten dat haar studieschuld zou oplopen tot 50 duizend euro, was ze niet aan haar studie psychologie aan Tilburg University begonnen. ‘Dan had ik een kortere studie gedaan, zodat ik eerder kon gaan werken’, zegt ze. ‘Nu moet ik de rest van mijn leven afbetalen. Het maakt me somber en verdrietig over de toekomst. Ik zal in mijn eentje nooit een huis kunnen kopen.’
Ongelijke kansen
Kalle Michielsen (20) reisde vanuit Wageningen naar de hoofdstad. Hij heeft een studieschuld van 40 duizend euro ‘en dan heb ik nog de mazzel dat ik ook gesponsord word door mijn ouders’, zegt hij. Het beleid zorgt volgens hem voor ongelijke kansen.
Die boodschap onderschrijft Ellen van der Graaf (57). Ze is naar Amsterdam gekomen namens haar studerende dochter. ‘Mijn dochter heeft al 70 duizend euro schuld en ze moet nog afstuderen. Ik kan haar financieel niet helpen. Daar zit de pijn’, zegt ze.
Geneeskundestudent uit Rotterdam Anne Caljouw krijgt wel financiële hulp van haar ouders. Ze zijn zelfs meegekomen naar het protest. Toch heeft ook zij naast haar studie gewerkt en dat liep niet goed af, vertelt ze. ‘Ik ben door alle stress een jaar gestopt met studeren en ben ook bij de GGZ in behandeling geweest.’ Ze pakt haar studie weer op, omdat ze net als haar ouders arts wil worden, maar ze vindt het wel jammer dat ze niet eerder is geboren, want dan had ze nog een basisbeurs gekregen.
Opstootje
Na het protest op De Dam marcheren de demonstranten met hun borden en vlaggen door het centrum, aangemoedigd door meelopende muzikanten. Bij de universiteitsbibliotheek van de UvA ontstaat een klein opstootje als een stuk of tien zwartgeklede demonstranten naar binnen stormen in een poging het gebouw te bezetten. ‘Kom jongens! Alleen een protest helpt niet’, klinkt het. Maar veel navolging krijgen ze niet en de politie is er snel bij.
Alex Janse (24), student ‘computing science’ aan de Universiteit Utrecht loopt rustig mee met de mars en is gekomen om zijn ‘democratische plicht te vervullen’. Hij kampt met een studieschuld van 48 duizend euro en moet nog twee jaar studeren. Maar de problemen voor studenten zijn volgens hem groter dan de studieschulden alleen. ‘Een hele generatie is in de steek gelaten. Denk ook aan de huizenmarkt en de klimaatcrisis.’
Het protest eindigde weer op de Dam. De studenten scandeerden nog een paar leuzen en keerden weer huiswaarts.
