Door ‘toenemende spanningen’ in de wereld zouden steeds meer wetenschappers naar een ander land willen verhuizen, zei OCW-minister Eppo Bruins vorige maand. Hij wil voor hen een speciaal fonds oprichten.
Het kabinet stelt hiervoor 25 miljoen euro beschikbaar, staat in de aanvullende begroting die vrijdag naar de Tweede Kamer is gestuurd: dit jaar 13,5 miljoen euro en daarna vier jaar lang 2,6 à 3 miljoen euro. Deze aanvullende begroting hoort bij de Voorjaarsnota.
Het fonds is niet rechtstreeks op de Verenigde Staten gericht, maar zo praat iedereen er wel over. Het idee: door het wetenschapsvijandige klimaat in de VS willen topwetenschappers misschien wel naar Nederland komen. Maar dan moet er wel geld voor hen zijn.
Groter
Het ministerie haalt het geld onder meer uit de ‘loon- en prijsbijstelling’ van het Europese Horizonprogramma. Met andere woorden, voor dat programma wordt de inflatie niet helemaal gedekt.
Het nieuwe fonds zou groter kunnen worden. Voorzitter Marcel Levi van onderzoeksfinancier NWO, dat het fonds gaat beheren, zoekt nog naar ongebruikte middelen op de NWO-begroting. Ook doet hij een beroep op het bedrijfsleven.
Als je een topwetenschapper hier naartoe wilt halen, kost dat volgens Levi ongeveer een half miljoen tot een miljoen. ‘Dus laten we zeggen: met 20 miljoen euro kunnen we twintig mensen hierheen halen, met 40 miljoen euro zijn het er veertig.’
Gender
De Amerikaanse president Donald Trump bezuinigt miljarden op onderzoek naar bijvoorbeeld klimaat, gender, gezondheid en milieu. Onderzoeksprojecten komen in gevaar als ze ‘problematisch taalgebruik’ hanteren rond diversiteit, gelijkheid en inclusiviteit. Dit zou een brain drain op gang brengen: een uittocht van wetenschappers naar andere werelddelen.
Europese landen als Frankrijk en Duitsland doen al hun best om internationaal wetenschappelijk talent binnen te halen. Ook op Europees niveau zijn er plannen om wetenschappers welkom te heten.
