De educatieve module is een lesprogramma van een half jaar, waarmee je na je bachelor leraar kunt worden. Dus stel, je hebt Frans of wiskunde gestudeerd: dan kun je na de educatieve module het onderwijs in. Daar heb je niet eens een master voor nodig.
De korte module is natuurlijk niet hetzelfde als een volledige lerarenopleiding, dus je krijgt dan een ‘beperkte tweedegraads bevoegdheid’. Je mag voor de klas binnen het vmbo-t en de onderbouw van havo en vwo. Of je kunt doorstuderen.
Er liep een ‘experiment’ sinds 2016, maar deze snelle route naar het leraarschap komt nu in de wet te staan. Want alle beetjes helpen in de strijd tegen het lerarentekort. Het is een hamerstuk: de Tweede Kamer gaat er niet eens meer over praten.
‘Computer says no’
Klein praktisch probleempje: een programma van een half jaar past niet zo goed in de systemen van studiefinancier DUO. En dat kan financiële gevolgen hebben voor studenten die het collegegeld voor deze module willen lenen.
Dat zit zo. Voor de educatieve module moet je je inschrijven bij een bacheloropleiding. De systemen van DUO zien niet dat er sprake is van een kort programma en denken dat de inschrijving voor een heel jaar geldt, zoals bij andere opleidingen. Vervolgens vragen ze hoeveel collegegeld je moet lenen. Dat is dus eigenlijk zo’n 1.100 euro (de helft van het jaartarief).
En dan komt het misverstand: de systemen van DUO willen dat bedrag uitspreiden over twaalf maanden. Als je dan na een half jaar weer bent uitgeschreven, heb je de helft nog niet ontvangen, maar de systemen denken: je bent uitgeschreven, dus je hoeft niets meer te krijgen. Dan zou je dus de helft mislopen.
Eerst dacht het kabinet: het komt wel goed, want de studenten kunnen bij DUO een beroep doen op de ‘hardheidsclausule’. Maar de adviseurs van de Raad van State hadden daar kritiek op. Die hardheidsclausule is bedoeld voor onvoorziene problemen, terwijl het kabinet dit probleem van verre ziet aankomen.
Premaster
Hetzelfde kan zich bovendien voordoen bij studenten die een premaster volgen. Die programma’s duren ook weleens korter dan een jaar en ook hiervoor kunnen studenten gebruikmaken van het collegegeldkrediet of het levenlanglerenkrediet.
Daarom staat er nu een aparte voorziening in het wetsvoorstel. Studenten kunnen DUO verzoeken om het bedrag in zes maanden tijd te verstrekken, zodat ze geen geld mislopen. Het vraagt wel enige scherpte van de student. ‘Studenten moeten immers zelf opmerken dat zij een te laag bedrag ontvangen, en hier vervolgens melding van maken’, staat in de toelichting bij de wijziging.
Het kan niet anders, staat erbij. Het is ‘uitvoeringstechnisch’ niet mogelijk om de DUO-systemen op korte termijn te veranderen. De problemen voor de student ‘kunnen worden beperkt door te zorgen voor een goede informatievoorziening’, meent het ministerie. ‘Daarvoor zal dan ook worden gezorgd.’
Overigens kun je de educatieve module ook tijdens de wo-bachelor volgen als een minor. Deze programma’s trekken samen een paar honderd studenten per jaar. De meeste van deze leraren gaan alsnog een master volgen, staat in de toelichting bij het wetsvoorstel. ‘Er zijn op dit moment geen aanwijzingen dat de afgestudeerden op grote schaal werkzaam blijven in het onderwijs met slechts een educatieve minor als basis.’
