Wat een werkplaats is voor werktuigbouwkundigen, is een microscopiefaciliteit voor elke wetenschapper die met cellen werkt, vertelt Ivo Vellekoop, hoogleraar en een van de initiatiefnemers van het BioImaging Centre. De UT is in dat opzicht een vreemde eend in de bijt. ‘Historisch gezien hebben we in Twente geen biologie-achtergrond, waardoor een faciliteit voor celkweek en microscopie niet vanzelfsprekend was.’
‘Maar tegenwoordig hebben we veel groepen die aan celbiologie werken, vaak met een technologische ‘twist’, zoals de organ-on-chip technologie’, vervolgt Vellekoop. Dat is volgens hem reden te meer om een eigen, centrale microscopiefaciliteit te creëren. ‘We hebben een sterke optica-hoek, van waaruit veel microscopie-technieken zijn ontwikkeld, en de technieken voor het kweken van weefsels ontwikkelen zich ook razendsnel. Het zijn verschillende disciplines die we via zo’n centrale faciliteit nog veel meer bij elkaar kunnen brengen.’
Werkpaarden en luxepaarden
In het BioImaging Centre kunnen onderzoekers onder andere werken met confocale laserfluorescentiemicroscopen – volgens Vellekoop ‘de werkpaarden van de microscopie, bedoeld voor cel-imaging’. Maar naast de werkpaarden zijn er ook de luxepaarden, onder andere in de vorm van een unieke, zelfontwikkelde 2-fotonmicroscoop. ‘Die maakt gebruik van wavefront shaping-technologie’, legt de hoogleraar bij de vakgroep BioMedical Photonic Imaging uit. ‘Bij wavefront shaping wordt de fase en de vorm van een lichtgolf zo gemanipuleerd dat je door een niet-transparant materiaal heen, of zelfs daar binnenin, kan kijken.’
Een andere beschikbare faciliteit is het eerste ‘TomoCube HT-X’-systeem in Nederland, om in 3D cellen in beeld te brengen, zonder ze te hoeven labelen – een technologie gebaseerd op grondbeginselen waarvoor Frits Zernike ooit de Nobelprijs won. Daarnaast biedt het centrum niet alleen plek aan microscopiefaciliteiten, maar ook aan celkweekfaciliteiten. ‘Daardoor is het mogelijk om op dezelfde plek levende cellen te kweken en imagen’, aldus Vellekoop.
Externe gebruikers
In eerste instantie is het microscopiecentrum bedoeld voor UT-onderzoekers. ‘Voor iedereen die met microscopie of levende cellen werkt. Formeel is het een faciliteit die onder het TechMed Centre valt, maar het is UT-breed toegankelijk, ongeacht faculteit of instituut.’
Ook richt Vellekoop zijn pijlen op externe gebruikers. ‘Daar hebben we er al een paar van, maar dat willen we verder uitbouwen. ‘Alleen al een confocaalmicroscoop kost vijf ton. Ik kan me goed voorstellen dat een bedrijf die apparatuur niet zelf aanschaft als het een paar keer gebruikt moet worden. Zo’n microscoop kunnen ze ook op de campus gebruiken, onder begeleiding van experts en technici.’
Het BioImaging Centre opent officieel op donderdag 30 maart haar deuren. Vind hier het gehele programma.
