Over een maand presenteert het nieuwe kabinet zijn begroting en daarin staan naar verwachting harde bezuinigingen op het hoger onderwijs. De Vereniging Hogescholen maakt zich daar zorgen om.
Langstudeerboete
Neem alleen al de langstudeerboete voor studenten die meer dan een jaar uitlopen in hun opleiding. Die boete (drieduizend euro extra collegegeld per jaar) is de hogescholen 'een doorn in het oog', staat in een betoog op de website.
'Onze studenten doen hun best, ook als ze er (veel) bij moeten werken, mantelzorger zijn, of als tiener niet meteen de juiste opleiding hebben gekozen', onderstrepen ze. 'Minstens even erg is dat die boete jonge mensen kan ontmoedigen te gaan studeren, uit angst voor de kosten.'
Menskracht
Bovendien is onderwijs de beste manier om de problemen op de arbeidsmarkt aan te pakken, schrijven voorzitter Maurice Limmen en bestuursleden Anka Mulder (voorzitter Hogeschool Saxion) en Joep Houterman (voorzitter Fontys Hogescholen). Er is een gebrek aan personeel en dus moeten we 'slimmer omgaan met de menskracht die we hebben', vinden de drie bestuurders. Bijvoorbeeld via hbo-onderwijs voor werkenden.
Ze breken ook een lans voor innovatie via praktijkgericht onderzoek. Bezuinigingen op dit onderzoek raken het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties, menen ze. 'Het kabinet zou juist structureel méér moeten investeren in praktijkgericht onderzoek.'
Internationalisering
De drie bestuurders stippen ook internationalisering aan: 'Wij vinden dat meer van de buitenlandse studenten hier Nederlands moeten leren spreken en schrijven. Dat maakt het makkelijker om hier te blijven na hun studie. Zo komen we in Nederland aan meer menskracht én levert dit de staatskas extra geld op.'
Het nieuwe kabinet wil de internationalisering terugdringen. Daarnaast gaan de vier regeringspartijen PVV, VVD, NSC en BBB flink bezuinigen in het hoger onderwijs.
Bezuinigingen
Die langstudeerboete moet bijvoorbeeld meer dan 280 miljoen euro per jaar opleveren en een bezuiniging op het aantal buitenlandse studenten zou op termijn 293 miljoen euro schelen.
Ook in de wetenschap willen de partijen flink snijden. Geld voor landelijke samenwerkingsplannen van universiteiten (sectorplannen) gaat verdwijnen: 215 miljoen euro per jaar. Voor het hbo is vooral van belang dat het Fonds voor Onderzoek en Wetenschap moet inkrimpen (150 miljoen per jaar), want dat kan het praktijkgericht onderzoek raken.
Voor zowel hogescholen als universiteiten is het stopzetten van het Nationaal Groeifonds slecht nieuws. Daaruit werd grootschalig onderzoek betaald om de Nederlandse economie te versterken.
De hogescholen hebben dit al in een brief aan de minister laten weten, met wie ze ook hebben kennisgemaakt. 'Het was een prettige kennismaking', vindt Limmen. De koepelvereniging van hogescholen heeft de messen nog niet geslepen.
Dat is bij de universiteiten anders. Die dreigen vanwege de bezuinigingen met juridische stappen en waarschuwen dat de toekomst van Nederland op het spel staat.
