Hoe stelt Studium Generale zo’n programma samen?
‘Je weet dat het een goede lezing en geslaagde avond is, als mensen lang blijven napraten. De mensen moet je dan echt de zaal uitsleuren van enthousiasme. Om tot zo’n hoogtepunt te komen, is een lange voorbereiding nodig’, vertelt Hiska Bakker, programmamaker en presentator bij Studium Generale. ‘In mei moesten we astronaut André Kuipers uit de zaal weghalen met een koevoet. Het was zo leuk en boeiend, maar hij had nog een andere afspraak’, schudt Peter Timmerman, hoofd van Studium Generale, een eerste anekdote uit de mouw.
Er gaat een ware zoektocht door een berg geschikte kandidaten aan vooraf om tot zo’n hoogtepunt te komen. ‘Dat doen we niet alleen. Een commissie met studenten en medewerkers brainstormt met ons over leuke, ludieke en bijzondere sprekers die over boeiende onderwerpen spreken. Zo komt er in december een kok uit Den Haag langs. Hij is populair onder studenten. Leuk zo’n lezing met een plat Haags accent’, zegt Bakker. ‘Verder kijken we wat er leeft in de maatschappij. Dat trekt veel publiek. Het zijn thema’s waar studenten graag kennis van nemen naast hun studie.’ Een lezing over de Amerikaanse verkiezingen, US elections: Trump or Harris? op 21 oktober, is daar één van.
‘Met veel topics creëren we bewustwording. Dat doen we dit keer met de lezingen Digitale detox en Aandachstrekker!. Iedereen zit tegenwoordig vastgeplakt aan zijn telefoon. Een keiharde detox van een telefoonverslaving toont aan dat het voor rust en ontspanning zorgt. Het publiek krijgt van ons een bredere kijk op de wereld voorgeschoteld’, duidt Timmerman. ‘Om het laagdrempelig te houden, is het ook nog eens gratis.’
Wat zijn de reacties van sprekers als je ze uitnodigt?
‘Als we opvallende en bijzondere personen benaderen, zijn ze vaak vereerd. Voor we in gesprek gaan, verdiepen wij ons goed in die filosoof, kunstenaar, schrijver of wetenschapper. Wij vinden het belangrijk dat een lezing voor iedereen toegankelijk is.’ Het team, bestaande uit Hiska Bakker, Peter Timmerman en Anneke Heukels, kijkt met een zeer kritisch oog. Is die wiskundige leuk en niet te saai om naar te luisteren? Kan die kunstenaar of topsporter eigenlijk wel Engels? Nee, dan toch nog even verder zoeken. ‘Dat zijn allemaal belangrijke punten waar we tegenaan lopen’, vertelt Bakker.
‘Dat kost tijd, we zijn er enorm druk mee. Door die aandacht voelt die ene wetenschapper zich juist gevleid om te spreken op de UT. Het is niet voor niets dat onze succesrate zo hoog is. Persoonlijke benadering speelt een ontzettend belangrijke rol’, legt Timmerman de handelswijze uit.
‘De sprekers vinden vooral het publiek en de afgevuurde vragen leuk. We horen na afloop vaak dat de ambiance van de zalen prachtig is. De sprekers vertellen hun verhaal niet onder een stel tl-buizen. Fijne sfeer en goede verlichting zorgen voor een prachtige avond. Geen lezing is hetzelfde, want er zit telkens ander publiek en improvisatie maakt het af.’
Naar welke lezing kijken jullie als organisatoren zelf uit?
‘Dan ga ik toch voor het cabaretduo Herman Finkers en Erik van Muiswinkel’, zegt Bakker, terwijl haar collega nog door het programmaboekje bladert. ‘Onze UT heeft geen talenstudies. De lezing ‘De Kleine Prins en Et Heanige Preenske’ is een absolute toevoeging en verrijking, omdat het juist gaat over taal en boeken. Twee cabaretiers die samen een lezing presenteren. Hoe ziet dat eruit ? Ik ben daar enorm benieuwd naar.’
In de tussentijd heeft Timmerman de juiste bladzijde gevonden. ‘Het is een leuke, maar moeilijke vraag. We ontvangen een professor uit Delft die uitlegt wat er allemaal schuilt achter de activiteit fietsen. Wij zien het als vanzelfsprekend, maar het is een groter en wetenschappelijk verhaal. En omdat ik een fanatieke fietser ben, vind ik dat gaaf.’
Welke spreker(s) zou je ooit willen binnen hengelen?
‘Ik mag hier even bij dromen?’, vraagt Bakker met een glimlach. ‘Dan nodig ik koningin Maxima uit. Ik vind haar intelligent en inspirerend vanwege het werk met microkredieten voor arme mensen dat ze doet. Ook studenten noemen haar vaak. Maar ja, zie het maar eens voor elkaar te krijgen dat de koningin naar de UT komt.’
‘Voor mij is schrijver en denker Evgeny Morozov een leuke spreker voor in de collegezaal. Hij is heerlijk kritisch en nuchter over grote techbedrijven, zoals Google’, voegt Timmerman toe, die in 25 jaar veel sprekers sprak. ‘We proberen heel veel. Ook door lijnen uit te zetten bij bijzondere mensen die buiten ons bereik liggen. Dan hoor je aan de telefoon dat iemand 40.000 dollar vraagt voor haar bezoek. Helaas moeten we dan een deurtje verder zoeken.’
‘Wat leuk en opvallend is, is dat ook doorgewinterde sprekers zenuwachtig zijn voor ze op het podium staan. We krijgen achter de schermen dan de vraag: ‘Zie ik er goed uit en zit alles goed?’, blikt Bakker glimlachend terug.
Volgend jaar
Beide programmamakers bladeren nog eens door het boekje. Zo nu en dan zegt één van de twee in het kleine kamertje enthousiast: ‘Oh, dit wordt ook een leuke!’ Beiden raken niet uitgepraat over wat komen gaat. Het enthousiasme verraadt dat Bakker en Timmerman niet kunnen wachten op 17 september, de avond dat de eerste lezing van dit collegejaar begint.
Het lijstje met (droom)kandidaten voor het volgende tjokvolle Studium Generale ligt al op tafel. De voorbereidingen voor de lezingen vanaf januari zijn dus in volle gang. ‘Ohja! Weet je wie ik ook nog eens wil uitnodigen…’ , klinkt het nog maar eens.
