De UT verkeert in financiële crisis en het hoger onderwijs zit in de hoek waar de politieke klappen vallen. Hoe is de stemming binnen het DE&I Team?
Mkatini: ‘Juist nu is focus op inclusie nodig. In uitdagende tijden is menselijkheid van groot belang. Hoe zorgen we ervoor dat we mensen nu niet onbedoeld uitsluiten? Wat betekenen onze kernwaarden – open, inclusief, ondernemend – in deze tijden? En hoe blijven we daarnaar handelen? We hebben geen invloed op externe factoren, zoals wat er in de politiek gebeurt, maar we kunnen binnen de UT borgen voor gelijkwaardigheid. Neem de reorganisatie van de TNW-faculteit. Dat is verschrikkelijk, zeker als je daardoor geraakt wordt, maar de consequenties kunnen voor internationale medewerkers anders zijn dan voor Nederlandse. Bijvoorbeeld omdat het inhoudt dat iemand mogelijk van land moet verhuizen. Aan al die factoren moeten we blijven denken in het maken van keuzes.’
Is het lastiger dan voorheen om die boodschap uit te dragen, nu de prioriteiten van de UT zijn verschoven? Het thema DE&I lijkt meer naar de achtergrond te zijn verdwenen.
‘Het is begrijpelijk dat de aandacht nu ligt op het financieel gezond krijgen van de UT. En het in kaart brengen van de gevolgen van politieke keuzes. Maar dat betekent dat het juist nodig is om inclusie als kernwaarde te verankeren. Onze prioriteit ligt dus nog meer op het zorgen dat niemand buitengesloten wordt, niet in beleid en in acties.’
De grootste partij van het land gaf aan klaar te zijn met de ‘dominante activistische woke-cultuur’ op universiteiten. In debatten werd het werk van diversity officers gehekeld. Vrees je voor jullie toekomst?
‘Het belangrijkste is om te begrijpen wat woke inhoudt. Woke heeft haar oorsprong in de Zwart-Amerikaanse cultuur van de jaren ’60 en ging over antiracisme en onderdrukking van mensenrechten. Tegenwoordig wordt woke negatief geframed en als een karikatuur gebruikt. Hiermee worden discussies over ongelijkheid uit de weg gegaan. Wil het kabinet een einde aan DE&I Teams? Dat kan, maar wij blijven werken aan een gelijkwaardigheid, zoals in ons nieuwe ontwikkelplan 2024-2027, maar ook in de building blocks. We zijn bezig op de juiste plekken.’
Vandaag ligt de focus op minder polarisatie: van zwart-witdenken naar grijs. Waarom dat thema?
‘We werken en studeren in een gemeenschap waarin we allemaal verschillend zijn, met allemaal onze eigen achtergrond. Dat is inspirerend en soms lastig tegelijk. We zien steeds meer polarisatie, ook op UT. Ergens anders over denken is goed, in een academische omgeving al helemaal. Maar steeds vaker luisteren we niet meer naar elkaar. Daar vragen we vandaag aandacht voor: how can we respectfully agree to disagree.’
Hoe staan jullie daar vandaag bij stil?
‘Met een interactieve workshop van Jordy Nijenhuis, directeur van Dare to be Gray. Een organisatie die zich richt op het overbruggen van tegenstellingen en het bevorderen van open en opbouwende gesprekken. We ontvingen zo’n vijftig aanmeldingen en geïnteresseerden kunnen zich nog aanmelden.’