Veel investeringen van voormalig onderwijsminister Robbert Dijkgraaf zijn door het nieuwe kabinet overhoop gehaald. Maar deze niet: sinds 2023 krijgt het praktijkgericht onderzoek jaarlijks honderd miljoen euro extra. Daar verandert voorlopig niets aan.
In een nieuwe Monitor praktijkgericht onderzoek laat het Rathenau Instituut zien wat hogescholen met dat extra geld gedaan hebben. Ze investeerden vooral in het aantal onderzoekers en de ondersteuning, maar namen ook zo’n vijftig nieuwe lectoren in dienst.
Consolidatie
Hbo-onderzoek is relatief jong en groeide de afgelopen jaren flink. Sinds 2009 verviervoudigde het budget ruimschoots, ziet het Rathenau Instituut, van ruim honderd miljoen naar 447 miljoen euro.
In de eerste monitor, van vorig jaar, werd gesproken over ‘professionalisering’, nu heet het ‘consolidatie’. Zo groeide het aantal ondersteuners bij de lectoraten in een jaar tijd met bijna dertig procent. In absolute aantallen groeide het aantal docent-onderzoekers het hardst. Daarvan kwamen er tweehonderd voltijders bij.
Een bekend probleem voor universiteiten wordt nu ook bij hogescholen zichtbaar: het is voor lectoren en docent-onderzoekers moeilijk om de onderwijs- en onderzoekstaken in balans te houden. In gesprekken met onderzoekers hoort het Rathenau Instituut daarom klachten over werkdruk en vertraging van het onderzoek. Medewerkers hebben vaak het gevoel dat ze er meer tijd aan zouden moeten besteden.
Niet volwaardig
Een typische hbo-klacht daarentegen is het gevoel om niet voor vol te worden aangezien. ‘Onderwaardering beïnvloedt de motivatie van praktijkgericht onderzoekers. Zij schetsen een beeld van onderzoek dat zich nog als volwaardig moet nestelen binnen de hogescholen en het bredere kennisecosysteem.’ Hbo-onderzoekers zeggen het moeilijk te vinden om ‘een plek te vinden in onderzoeksnetwerken van hoofdzakelijk universitaire onderzoekers’.
In vergelijking met universiteiten is het praktijkgericht onderzoek ook redelijk bescheiden van omvang. Liepen in het wo in 2023 zo’n 3.200 hoogleraren rond, in het hbo stond de teller toen op 772 lectoren.
Onderwijsminister Eppo Bruins wil daar dus niet op bezuinigen. Sterker nog, vorig jaar zei hij in een van zijn eerste Kameroptredens dat hij het tijdelijke extra geld voor hbo-onderzoek aan de vaste financiering wil toevoegen. Ook wil hij hogeschoolonderzoek stimuleren met het professional doctorate, een promotie op een praktijkgericht onderwerp.
