In reactie op het wetenschapsvijandige beleid van Donald Trump leek tot nu toe vooral de angst te regeren onder Amerikaanse universiteiten. Zo niet bij Harvard University. Die weigert te buigen en zet daarmee miljarden dollars aan overheidsgeld op het spel.
Het Witte Huis wil alleen blijven betalen als het zich kan bemoeien met het selectieproces van studenten, medewerkers en onderzoekers van de universiteit, blijkt uit een brief die Harvard online zette. Ook zou de medezeggenschapsraad z’n macht moeten opgeven en moeten alle diversiteitsmaatregelen van de universiteit direct worden beëindigd.
‘Antisemitisme’
De lange lijst met eisen maakt duidelijk, zegt de baas van Harvard, dat regering niet de intentie heeft om op een ‘coöperatieve en constructieve manier samen te werken’ aan het bestrijden van antisemitisme op de universiteit.
Want dat is de belangrijkste stok om universiteiten mee te slaan: de regering meent dat ze bol staan van het antisemitisme. Van Harvard eist ze nu dat een externe partij de ‘ideologie’ van een aantal faculteiten gaat onderzoeken.
Dwang
De manier waarop Trump universiteiten benadert heeft veel weg van zijn recente handelsoorlog: eerst harde maatregelen afkondigen en dan wachten tot de benadeelde partij komt smeken om een deal. Zo dreigde Trump de Columbia University met 400 miljoen dollar te korten. Die universiteit ging snel door de knieën en stelt zich onder vergaand overheidstoezicht.
Twee weken geleden had Trump zo’n zelfde ingeving over Harvard. Nadat hij zijn lunch op had, schrijft de New York Times in een reconstructie, vroeg de president zich ineens hardop af: wat als we Harvard helemaal geen rooie cent meer geven? ‘Zou dat niet cool zijn?’ Er stond negen miljard op het spel, maar maandagavond besloot de regering er 2,2 miljard van te maken.
Intimidatie
Een rechtsstaat moet personen en organisaties beschermen tegen de willekeur van machthebbers. Een aantal hoogleraren van Harvard heeft dan ook rechtszaken aangekondigd tegen de regering. De vraag is of Trump zich uiteindelijk door rechters zal laten disciplineren.
Een andere vraag is of dat uitmaakt. Alleen al de dreigementen van Trump kunnen immers effect sorteren, zoals bij Columbia. De regering heeft begin maart zestig universiteiten gewaarschuwd voor maatregelen vanwege vermeend antisemitisme op hun campussen.
Harvard, de rijkste en oudste universiteit van de VS, dient nu als voorbeeld. Als Harvard door de pomp gaat, laten de andere instellingen zich misschien makkelijker intimideren, zegt een anonieme regeringsfunctionaris in de Times.
Visa ingetrokken
De regering heeft inmiddels ook ruim duizend studentenvisa ingetrokken, blijkt uit data van Times Higher Education. Van sommige studenten is bekend dat ze zich publiekelijk tegen de oorlog van Israël in Gaza keerden.
Afgelopen vrijdag nog gaf een lokale rechter de regering toestemming om de pro-Palestijnse activist Mahmoud Khalil, student aan Columbia University, het land uit te zetten. Zijn advocaten gaan in beroep. Tijdens de rechtszaak lieten ze zien dat hun client zich meermaals tegen antisemitisme had uitgesproken, maar dat maakte kennelijk niet uit.
