Het tekort aan bèta-studenten ontstaat al ver voor de universiteit. Scholieren worden onnodig afgeschrikt door lage rapportcijfers. Wis- en natuurkundelessen moeten makkelijker worden, zegt onderwijspsycholoog Peter van den Dool.
'Minder presteren is minder kiezen,' merkte Van den Dool toen hij onderzoek deed naar de oorzaken van het tekort aan exact geschoolden. Hij vindt dat wis- en natuurkunde in het voortgezet onderwijs nodeloos moeilijk wordt gemaakt. 'Docenten in de exacte vakken verwachten te veel van hun leerlingen. Als je de stof in kleine stapjes aanbiedt, snappen ze het beter. Dan halen ze betere resultaten en kiezen ze ook eerder een exacte vervolgstudie.' Ook projectmatig onderwijs kan volgens meer aanstaande studenten voor `exact' motiveren.
Van den Dool deed zijn onderzoek voor de stichting Axis, die meer studenten moet lokken naar exacte en technische studies. Die pogingen worden gefrustreerd door de slechte resultaten van leerlingen in het voortgezet onderwijs. Ze krijgen te lage cijfers voor exacte vakken. En wie voor een vak steeds slechte cijfers krijgt, laat zo'n vak vallen.
Maar de demotiverende lage cijfers zijn volgens Van den Dool helemaal niet nodig. In internationaal vergelijkend onderzoek komen Nederlandse leerlingen altijd als beste naar voren in de vakken wiskunde en natuurwetenschappen.
Door de invoering van de tweede fase op de middelbare school heeft de keuze om een vak te laten vallen meteen invloed op meerdere vakken. Wil een leerling af van wiskunde B, dan sneuvelt ook natuurkunde. Het aantal leerlingen dat de `exactste' vakken kiest is sterk gedaald sinds de invoering van de tweede fase. In plaats van Natuur en Techniek, met wiskunde B en natuurkunde, kiezen veel leerlingen het minder harde profiel Natuur en Gezondheid met wiskunde A en biologie.
Door de populariteit van Natuur en Gezondheid valt het totale aantal exact opgeleide scholieren nog mee. Dat ligt in het vwo nu op 52 procent, terwijl vooraf uitgegaan werd van rond de 45 procent. Op de Havo kiest maar 31 procent eaxct. Veel technisch aangelegde havisten stappen over naar het mbo. Universiteiten en hogescholen hebben al ingespeeld op de
impopulariteit van Natuur en Techniek. Veel exacte opleidingen laten nu ook studenten toe met Natuur en Gezondheid in het pakket.