KPN research opent dit najaar een vestiging op de campus. Deeltijdhoogleraar en KPN-researcher Wim Jonker (37) mag de kar gaan trekken. 'Innovaties komen uit de research, voor toepassing op grote schaal zorgt het bedrijfsleven.'
Het kon niet uitblijven, een vooruitgeschoven post van KPN op de Universiteit Twente. De campus lijkt hard op weg om de ICT-oase van de lage landen te worden. Van universiteitszijde verrezen de afgelopen tijd een telematica-instituut en een telematicaopleiding, Lucent en Ericsson streken neer op het Business & Sciencepark, TNO heeft er een onderzoekspoot. De Twentse participatie in Gigaport en de Qbone met de Universiteit van Chicago zorgen voor rijkelijke irrigatie.
Vruchtbare grond waarop KPN niet wil ontbreken. Nederlands grootste internetprovider - KPN is onder andere eigenaar van Planet Internet en Het Net - stuurde al drie bijzonder hoogleraren naar het gebied: signaaltechnicus Kees van Bochove, telematica-specialist Leo de Goede (beide EL), en sinds een jaar database-expert Wim Jonker, verbonden aan de faculteit Informatica. Maar dat blijkt dus niet genoeg.
Jonker, hoogleraar databasetechnologie in telematica-applicaties en trekker van de vestiging, legt uit waarom.
'Een hoogtechnologisch bedrijf als KPN is sterk afhankelijk van innovaties. Die komen meestal van jonge mensen met de ruimte om te experimenteren. En die vind je aan universiteiten. Daarom hebben wij behalve aan de UT parttimehoogleraren aan de meeste universiteiten. Maar in Twente gebeurt meer. Rond de UT groeit op het gebied van ICT een echte kennisinfrastructuur. Daar wil KPN deel aan hebben.'
Maar ICT functioneert toch juist ook op afstand? Is het dan wel nodig om nota bene voor telematica op dezelfde hectare te gaan zitten?
'Onderzoek en ontwikkeling blijft natuurlijk gewoon mensenwerk, ICT of niet. Daarom is het vruchtbaar om dicht bij elkaar te zitten. Wetenschap en bedrijfsleven kunnen bij elkaar binnenlopen, elkaars meningen peilen. Fysieke aanwezigheid werkt nog altijd het beste.'
Geldt dat ook voor de hete adem van concurrenten als Lucent en Ericsson?
'Dat is een misvatting, Lucent en Ericsson concureren niet met KPN. We werken op bepaalde gebieden zelfs samen. KPN richt zich op de dienstenkant van de telematica, zit massief in de internetwereld. Lucent en Ericsson houden zich vooral bezig met hardware, de pure techniek die ervoor nodig is. KPN heeft dat nooit gedaan. Onze telefooncentrales hebben we ook altijd gekocht. Lucent en Ericsson maken een deel van de apparaten waarmee we onze diensten verwezenlijken. Het is dus prima om in elkaars buurt te verkeren.'
Natuurlijk speelt de krappe arbeidsmarkt ook een rol.
Met een lachje: 'Dat klopt. De branche zit te springen om slimme, jonge mensen. En die zitten hier. Zeker wanneer de nieuwe telematica-opleiding studenten gaat afleveren. Maar ook promovendi en twaio's vinden wij interessant. Die kunnen straks voor onderzoek makkelijker bij KPN terecht. En voor een baan, natuurlijk.'
Hoe groot gaat de vestiging worden?
'Is nog niet bekend. Maar ik ga uit van een significante groep met voldoende kritische massa. Ze moet een behoorlijke invloed krijgen op de output van KPN research, momenteel zo'n vierhonderdvijftig onderzoekers sterk. Er komt kader over uit Leidschendam en Groningen, onze ander vestigingen. Maar het leeuwedeel zal uit nieuwe mensen bestaan.'
Wat denkt KPN bereiken met deze vooruitgeschoven post?
'KPN wil een leidende rol blijven spelen als telecommunicatie dienstverlener. We proberen dus klantgerichte techniek te ontwikkelen, technologieën die het gebruikersgemak verhogen. De netwerkaansluiting wordt breedbandiger, waardoor de kwaliteit van diensten omhoog kan.'
'Deze breedbandnetwerken berengen het opslaan en verzenden van steeds complexere zaken als plaatjes, geluid en bewegende beelden binnen handbereik. Op mijn eigen vakgebied geeft dit een enorme impuls aan het onderzoek naar multimedia-databases op het web. Daar gaat de Twentse afdeling intensief onderzoek naar verrichten.'
Vierhonderdvijftig specialisten die daar elke dag hun hoofd over breken - hoeveel gewicht kan een universiteit in de schaal leggen?
'Daar sta je nog van te kijken. Vergeet niet dat studenten en onderzoekers een andere invalshoek kiezen dan wij. De universiteit dient onafhankelijk onderzoek te stimuleren. In een bedrijfsgebonden laboratorium speelt de vraag naar het bedrijfresultaat een rol. Die onafhankelijke academische blik vult ons eigen onderzoek aan.'
'Als deeltijdhoogleraar leg ik de brug tussen die twee werelden. Mijn aio's en studenten moeten hun eigen weg kunnen kiezen. De ideeën en technieken die dat oplevert, kunnen soms worden gebruikt door KPN. Daar maken we er iets van dat de consument kan aanraken.'
