'PiCarta is niet louter een zoeksysteem, wil Ten Tusscher op de voorhand kwijt. 'Het kan meer dan zoeken alleen. Zelfs een artikel, een full text document zoals dat officieel heet, kan zij op het beeldscherm tonen, Uiteraard alleen als het artikel elektronisch bechikbaar is. Zo niet, dan kan de gebruiker met een druk op een knop eenvoudigweg het artikel bestellen.'
De huidige systemen zoeken één bestand af en tonen de resultaten op het scherm. Wil een gebruiker meer bestanden napluizen op bruikbare informatie dan zal hij meerdere zoeksystemen moeten gebruiken. En daarna moet hij een artikel in de bibliotheek opzoeken of het aanvragen in een andere stad. Omslachtig dus.
'Met PiCarta gaat dit proces sneller. Het systeem zoekt meerdere bestanden af in één keer, waaronder Internetbronnen', vertelt Ten Tusscher. Daarmee heeft hij meteen de drie grote voordelen van PiCarta opgesomd. In meerdere bestanden zoeken- in één keer-, het volledige document kunnen lezen en het simpel aanvragen van informatie.
PiCarta maakt het bestellen alleen eenvoudig voor bezitters van een IBL-account. Medewerkers van vakgroepen en diensten die regelmatig met literatuur 'werken' hebben al zo'n account. Het gros van de studenten niet. Als de faculteit of de vakgroep niet bereid is voor de kosten op te draaien, zal de student zelf een account moeten openen. Omdat een aanvraag per artikel toch al gauw vijftien gulden kost, zal een student minstens dertig gulden op zijn IBL-account moeten storten om te kunnen bestellen.
Heeft de gebruiker eenmaal een account dan is door eenvoudigweg de pincode in te typen de hele transactie geregeld. Na drie dagen krijgt hij een keurig kopietje in zijn brievenbus. Maar niet lang meer, want ook dat gaat veranderen. Tenminste als het aan Ten Tusscher ligt. 'Scannen en electronisch verzenden versnelt het proces. Zo kan de lezer dezelfde dag de gewenste informatie in zijn bezit krijgen.'
Toegang
Ten Tusscher noemt PiCarta een belangrijke stap naar de virtuele bibliotheek. De toegang tot een collectie wordt belangrijker dan de collectie zelf, voorspelt hij. 'Toch is het einde van de huidige bibliotheek nog lang niet in zicht. Want de uitgevers van wetenschappelijke tijdschriften moeten wel over de brug komen met on-lineversies van hun producten. Nog steeds zijn niet alle werken electronisch verkrijgbaar. En als een exemplaar dat wel is, moet een bibliotheek daar het nodige voor betalen.'
De universiteitsbibliotheken hebben daarom een samenwerkingsproject opgezet, Delta genaamd. 'De universiteitsbibliotheken hebben hun krachten gebundeld om zo sterker te zijn in onderhandelingen met uitgevers. Zij zijn nu machtig en kunnen hoge prijzen vragen', vertelt Ten Tusscher.
Jaarlijks nemen abonnementsprijzen voor wetenschappelijke tijdschriften soms tot 30 procent toe. Als daar bovenop de prijs voor een elektronische versie komt, stijgen de kosten beduidend. 'We kunnen wel mooie dingenbouwen, maar het moet wel betaalbaar zijn.'
PiCarta is nog lang niet af. Zo zijn bijvoorbeeld de lokale CD-rombestanden en de eigen catalogus van de Twentse universiteitsbibliotheek niet toegankelijk via het nieuwe programma. Zover dat technisch mogelijk is, wil Ten Tusscher die bestanden daar zo snel mogelijk in onderbrengen.
Maar heeft een lezer genoeg aan PiCarta om informatie te bemachtigen? Bram van der Meer, hoofd van de Centrale bibliotheek op de campus, vindt van niet. Hij raadt de lezers aan om ook de eigen catalogus van de Twentse UB te raadplegen. 'PiCarta zoekt dan wel in de Nederlandse Centrale Catalogus, maar geeft niet aan of een boek is uitgeleend of niet. Onze eigen catalogus doet dat wel. Daarnaast werkt ons systeem met een verfijnd zoeksysteem werkt.'
Voorlopig zullen elektronische uitgaves de (papieren) boeken nog niet van de plank verdringen. Voor Ten Tusscher en Van der Meer hoeft dat ook helemaal niet. 'Wie wil er nu een boek van twee tot driehonderd pagina's op beeldscherm lezen', zegt Van der Meer. 'Veel comfortabeler is het om een 'echt papieren boek' vanuit je luie stoel in te kijken. Artikelen lezen vanaf het beeldscherm daarentegen gaat wel, is misschien zelfs handig. En je hoeft er mooi niet voor naar de bibliotheek. Dat scheelt.'
Suzanne Huibers
...Een artikelen lezen vanaf het scherm gaat nog wel, maar met een papieren boek lukt dat niet zo...
