Patricia Kuiper, zegt een oudgediende UT'er, is niet zozeer plaatsvervangend griffier, alswel een fenomeen. Felgekleurde kleren, kortgeknipt blond haar, een uitbundige lach, onmiskenbaar stemgeluid. Binnenkort ziet ze Sarah.
'Wat grappig is', zegt ze, 'is hoe de relatie met de studentleden is veranderd. Toen ik begon was ik even oud als die jongens, een vriendin. Nu ben ik twee keer zo oud. Dan zeggen ze soms mevrouw tegen me. Dat wil ik niet, het is gewoon Patricia.'
Elk jaar is er een aantal studenten dat regelmatig langskomt, waarmee ze een band krijgt en soms heel lang houdt. Een tijdje geleden is ze nog naar Groningen geweest voor de oratie van Bart Nieuwenhuis, ex-studentlid van de U-raad, nu hoogleraar telematica.
Onlangs heeft ze voor vier KPS-heren gekookt. Twee dames van DD voelden zich gepasseerd en nodigden zichzelf uit. 'Dan komen we voor die tijd een paar keer extra langs, om ook een band te kweken', grapten ze. Kuiper: 'Door de bank genomen zijn KPS-studenten actiever dan DD'ers. Vaak hebben ze ook bij de SRD gezeten. Je zag ook altijd een verschil, al wordt dat minder. KPS'ers in de jaren zeventig met lang haar en baarden, DD-studenten met een pak 'an.'
Vroeger zaten studenten soms twee jaar in de raad. Ze hadden meer tijd, kwamen vaker langs. Nu kunnen alleen de 'zeer pientere' raad en studie combineren. Ook onder medewerkers is het niet altijd gemakkelijk kandidaten te vinden. Hoogleraren hebben zich al jaren niet in de U-raad laten zien. In de beginjaren was dat wel anders. Ex-rector Harry van den Kroonenberg bijvoorbeeld, was een van de leden van de toenmalige Hogeschoolraad. Nu met de U-raad het medebestuur verdwijnt, zal het wel helemaal moeilijk worden de kieslijsten vol te krijgen, verwacht Kuiper.
Sorgdrager
De plaatsvervangend griffier werkt al 27 jaar bij de UT. Twee jaar geleden organiseerde ze voor haar zilveren jubileum een reünie in de Bastille. Er waren maar liefst 125 gasten. Oud-studenten die ze aardig vond en met wie ze veel contact had gehad, vrienden van het studentenorkest, waarin ze jaren viool speelde, vrienden uit haar 'kunstkring' en de 'bloemrijke' figuren waarmee ze het lief en leed op de griffie deelde.
Winnie Sorgdrager kon helaas niet komen, het was immers vrijdag, ministerraad. Maar ze stuurde wel een persoonlijk kaartje. Zij, de huidige minister van Justitie, nam Kuiper als assistente mee naar de griffie. Toen, begin jaren zeventig, zaten ze allebei bij het Bureau Ontwikkeling en Voorlichting.
Kuiper was secretaresse van het hoofd van het Bureau, Piet Merkelijn. Een boeman, zegt ze, 'en je was nog zo'n kind'. Hij had een toetertje om haar te sommeren. 'Die hiërarchische verhoudingen zijn gelukkig verdwenen.'
Ze vindt dat ze nooit een 'typische' secretaresse is geweest. Na de middelbare school ging ze een jaar naar Engeland als assistant-housekeeper van een 'private school' in Sevenoaks. Daarna vertrok ze voor een paar maanden naar volkshogeschool Méridon in Frankrijk .
'Toen ik weer terug was in Heemstede vonden mijn ouders dat ik maar eens wat moest gaan doen. En snel. Dus deed ik een directiesecretaresseopleiding. Vervolgens zag ik in de krant een advertentie van de Campushogeschool. De jongste zus van mijn moeder woonde in Enschede. Ik kende het hier wel. Goh, dacht ik, dat lijkt mij leuk.' Uitbundig lachend: 'Ja, zal je zeggen, en dan verdorie 25 jaar blijven zitten bij de U-raad!'
Maar het leuke van de functie is dat ze een overzicht heeft over wat er allemaal op de UT gebeurt. En de contacten met studenten, die zou ze niet willen missen. Bovendien is ze niet iemand die 'zo nodig' carrière moet maken.
Wel heeft de wereld van kunst en cultuur altijd gelonkt. Toen ze net op de TH werkte, deed ze er al een studie cultureel werk naast. Haar baas weigerde echter zijn medewerking aan het tweede studiejaar. Nou ja, zegt ze nu, misschien was dat toch niks voor haar.
Maar Studium Generale en het Cultureel Centrum, daar heeft ze altijd een oogje op gehad. Het is er nooit van gekomen. Eerst had ze niet de juiste diploma's. Een paar jaar geleden voltooide ze de hbo-opleiding 'levensbeschouwing en kunst en cultuur'. Hbo blijkt echter niet meer goed genoeg, je moet nu minstens drs. zijn. 'Zo ben ik altijd buiten de boot gevallen.' Overigens verzorgt ze wel al jaren exposities in het BB-gebouw.
Vuurwerk
In het begin hoefde Kuiper de U-raadsvergaderingen nog niet te notuleren, dat doet ze sinds een jaar of vijftien. Wel notuleerde ze al direct een deel van de secties, de voorbereidende U-raadsvergaderingen. Vroeger had je er een stuk of zes, verspreid over drie dagen. Ze vond dat er 'ontzaglijk' veel werd vergaderd. En dat moest ook allemaal genotuleerd worden. 'Verschrikkelijk!'
De vergaderingen duurden ook heel wat langer. Vaak aten ze tussendoor, om daarna weer met frisse moed door te gaan. 'Vroeger was er bovendien meer vuurwerk. Maar nou heb ik natuurlijk ook vooral de laatste raad in gedachten. Daarmee begint het echt af te lopen. Het is een tamme boel. Je hebt zelf wel gemerkt dat het niks is, telkens dat gemopper en geklaag om je heen. Het is ook belangrijk wat voor een voorzitter je hebt. Ik heb gemerkt dat het veel uitmaakt hoe de vergadering wordt geleid.'
Uiteindelijk is de omgang tussen raad en College toch altijd wel 'heel keurig' geweest. Pas na enig graafwerk herinnert ze zich een onderwerp dat de 'grondvesten even deed schudden'. In 1980 was het, over het in dienst nemen van personeel van derden. Uiteindelijk kreeg het CvB zelfs een motie van afkeuring.Maar verder? 'Er zijn diverse keren bezettingen geweest. Vooral over de hoogte van collegegelden, dus dat was meer extern. Ik had altijd het idee dat wij wat achteraan liepen met die acties.'
De verhoudingen tussen griffie en CvB waren vroeger wel veel leuker. Behalve helemaal in het begin, toen zat er nog een CvB van de 'oude stempel'. 'De secretaris was zo streng, dat iedereen zich terugtrok als hij er aankwam. Maar later gingen we op vrijdagmiddagen gezellig om vijf uur naar beneden voor een borreltje. Iedereen was erbij, de rector, de secretaris.' Het waren de tijden van Zandbergen, die ook viool speelde, en Draijer, die hele gedichten uit zijn hoofd kende en schilderde, 'een heel kunstzinnig man'. De griffie werd als vanzelfsprekend uitgenodigd voor de besloten feestjes van het CvB. 'Maar ja, toen was ik nog jong en vrolijk, daar hielden die kerels wel van.'
Nu zijn de relaties verzakelijkt. 'Ze kennen je nauwelijks en interesseren zich geen moer meer voor de persoon.' Het is de tijdsgeest denkt ze, de individualisering.
Kuiper had best wel eens in de raad willen zitten. 'Bij presidium-vergaderingen roep ik ook nog wel eens wat.' Toen ze naar het interview ging riep George Jansen, al zestien jaar 'haar' griffier nog: 'Zeg niet te veel hoor'. 'Ik was een vreselijke flapuit', bekend ze. Maar ze vindt dat ze bedachtzamer, ernstiger, is geworden.
De U-raad wordt afgeschaft, er komt een medezeggenschapsraad en een studentenraad voor in de plaats. Ze bekijkt het niet te dramatisch. 'Ik vind het wel spannend, een uitdaging.'
Zelf griffier worden, daar heeft ze nooit fiducie in gehad. Dan had ze rechten moeten studeren, acht jaar, naast het werk. Al die afschuwelijke wetten. 'Nee dan liever cultuur, waar ik tot mijn dood wat aan heb.'
