Op het lijstje staan de ingrediënten van een populair studentengerecht. Niet duur, gezond, snel en zowel in kleine als excessief grote hoeveelheden te bereiden. Het recept komt uit het Studentenkookboek van Berty van Essen, dat overigens niet aan te raden is als beginnershandleiding. Beter (en goedkoper) is de serie boekjes van het Nationaal Zuivelbureau (een paar gulden per stuk, te vinden bij de dumpboekhandel). Met name de deeltjes 'eenpansgerechten' en 'ovenschotels' mogen in geen enkel studentenhuis ontbreken. Goed is ook de Blue Band-serie en het - gratis - tijdschrift van Albert Heijn, Allerhande.
Van Essen noemt haar gerecht Macaroni à la Milanaise, maar het had net zo goed tomatenprut of Enschedese Elleboogjes kunnen heten. Wat we nodig hebben voor acht personen:
1 kilo macaroni
8 uien
80 gram boter
4 tenen knoflook
400 gram ham
2 kilo tomaten
1 zakje oregano
1 zakje geraspte kaas
1 krop sla
1 kilo tomaten (voor de salade)
1 paprika
twee zakjes olijven
1 ui
1 liter rode tafelwijn
3 pakken vanillevla
Met het boodschappenlijstje reppen we ons naar vier veelvuldig door studenten gefrequenteerde supermarkten. Dicht bij huis is er eerst de Casper, de campuskruidenier die zowel qua sfeer als aanbod nog het meest aan een campingwinkel in de Achterhoekse bossen doet denken. Weinig groente - en dan alleen nog voorverpakt -, een schaarse hoeveelheid vers vlees en een opmerkelijk uitgebreid assortiment bier, blikvoer en snelklaarmenu's. Naast de 'grootste buurtwinkel van Nederland' is de supermarkt ook een belangrijke sociale ontmoetingsplaats op de campus.
We treffen het. Bijna alle ingrediënten zijn in voorraad, op de tomaten na waarvan er vier zielig in een zakje wachten op een koper. De prijs van de groente geeft voeding aan het vooroordeel dat de Casper-winkel duur is. Twee gulden vijftig voor een kilo tomaten, de andere Enschedese supermarkten rekenen minstens twee kwartjes minder. Toch valt het wat de rest van het boodschappenlijstje betreft mee met de prijsstelling. We rekenen f 34,68 af bij de kassa, vier gulden vijfendertig per persoon en een glimlach van de kassadame toe.
Iets goedkoper en populair bij stadbewoners is de Albert Heijn-vestiging Zuidmolen. Ruim assortiment met veel vers vlees, groente en brood. Dure merken maar ook - en dat maakt het voor studenten interessant - een voorraad b- en c-artikelen. Wie zich niet laat verleiden door de slim op ooghoogteopgestelde a-merken, maar goed naar de onderste schappen kijkt, kan zelfs bij AH redelijk goedkoop uit de voeten. Met f 33,43 (vier gulden achttien per persoon) meer dan een gulden goedkoper dan de Casper. Ham, paprika en tomaten zijn goedkoop en de wijn is in de aanbieding.
De reis gaat verder het centrum uit, naar wat volgens ingewijden het bastion van de goedkoopte moet zijn: de Nettorama op de Wethouder Beversstraat. Schreeuwende roodgele belettering (gegarandeerd de goedkoopste!) op wat een prefab produktiehal lijkt. Maar achter de voordeel-façade gaat een gewone supermarkt schuil die helemaal niet zo voordelig is als de bedrijfsleider ons wil doen geloven. Want laat de Nettorama nu net de duurste inkoopplaats zijn voor wie graag Macaroni à la Milanaise wil maken: we betalen f 35,17 en dat is twee kwartjes meer dan bij de Casper. Oorzaak is het assortiment, dat vrijwel geheel uit a-merken bestaat. Bij Nettorama geen macaroni van onduidelijke herkomst noch margarine van twijfelachtig allooi. Wel Honig en Blue Band, en dat drijft de prijs op.
Wat de Nettorama pretendeert te zijn is de Aldi in optima forma. De van oorsprong Duitse dumpsupermarktketen is naast de onbetwiste voordeelwinkel ook nog eens een zeldzaam sociaal eiland in het verder zo beschaafde Enschede. Rond de opgestapelde voorraden hangt een lichte geur van Oostduits communisme; de lange, grauwe rijen voor de kassa, de chagrijnige gezichten, de uitgeputte voorraad ham-in-blik, de wroetende klanten tussen de opgestapelde stukken kaas.
We trekken het grootse deel van de benodigde ingrediënten uit de opengescheurde transportdozen en kijken tevreden naar de kassabon: f 23,89. Meer dan een tientje minder dan bij de andere winkels. En de ervaring leert dat achter de onbekende etiketten (inderdaad, vaak van Oost-Europese oorsprong) heel redelijk voedsel schuilgaat. Nadeel is dat het bij elkaar sprokkelen van de produkten enige ervaring vereist. Sommige ingrediënten zijn helemaal niet te krijgen, in dit geval de olijven en de oregano.
De Aldi rekent naast veel huisvrouwen en een handjevol zwervers ook veel UT-studenten tot haar klanten. Het is vooral de buitenlandse uitwisselstudent die de no-nonsense-winkel bezoekt, zegt de Aldi-caissière. 'Dat komt omdat deegwaren, meelprodukten en olie en zo hier goedkoop zijn.' De rest van de studerende klanten woont in de buurt. 'Dat hou je toch. Die komen hier niet omdat het goedkoop is, maar omdat het om de hoek is. Studenten die er een eind fietsen voor over hebben om hier boodschappen te doen zijn er nauwelijks, nee.'
Casper, de supermarkt op de campus
