Spierdijk en Vellekoop, beiden werkzaam bij de afdeling toegepaste wiskunde van de faculteit EWI, onderzochten in het afgelopen half jaar dertienduizend stemmen uit de periode 1975-2003. Centrale vraag: kloppen de aantijgingen van vriendjespolitiek objectief beschouwd eigenlijk wel?
Vanwaar dit onderzoek?
Spierdijk: `Ik ben een echte fan van het Songfestival, al mijn hele leven! Ik speelde al heel lang met het idee voor dit onderzoek. Al toen ik net econometrie studeerde, dacht ik: je zou best iets met die data kunnen doen. Tot een serieus plan kwam het pas toen mijn collega Michel en ik er achter kwamen dat de uitslagen van de stemmingen sinds 1975 gewoon op internet staan. Econometrisch gezien is ons onderzoek beslist niet triviaal. Je hebt landen die op liedjes van andere landen stemmen en dat elk jaar doen. Dat betekent dat je in drie dimensies moet modelleren en dat is heel uitdagend.'
En de uitkomsten?
`Niet alle beschuldigingen van vriendjespolitiek zijn terecht. De belangrijkste variabele blijkt namelijk taal. Veel landen hebben een voorkeur voor liedjes in een taal die lijkt op hun eigen taal. De Scandinavische landen stemmen steevast op elkaar, maar dat heeft dus met die linguïstische en ook culturele banden te maken. Als die taal of cultuur je aanspreekt dan kun je zo'n lied ook echt het mooiste vinden. Ook religie is een belangrijke factor. Veel landen, zoals het katholieke Ierland en het orthodoxe Cyprus, geven landen met dezelfde religie de meeste punten. Maar dat is geen vriendjespolitiek. Alleen tegen de Baltische staten vonden we overtuigend bewijs voor het systematisch bevoordelen van elkaars liedjes. Zelfs als we corrigeren voor niet-politieke factoren als taal, religie en cultuur, dan nog is het aantoonbaar.'
Wat viel jou, als liefhebber en kenner, op?
`Het grappigste vond ik dat in Frankrijk alleen telt of een lied in het Engels is of niet. Elke andere taal is prima, maar Engels is uit den boze. En ik moet Nederland een plusje geven. Wij letten op “degelijke” factoren: we hebben een voorkeur voor liedjes gezongen door een vrouw, we lopen minder warm voor mannen en groepen. En we stemmen vaak op Franse liedjes.'
Wat is jouw favoriete Eurovisie Song?
`Lenny Kuhr met De Troubadour. Ja, echt. Een prachtig mooi lied vind ik dat.'
Hoe schat je de kansen van onze trommelende Treble-dames?
`Trommels zijn eigenlijk nogal passé. En dat fantasietaaltje, tja, dat heeft België ook al een keer gedaan. Maar goed, ik wil ze niet afvallen. Trouwens, ik heb alle clips van de inzendingen al bekeken en vind het niveau niet bar hoog.'
Waar kijk jij?
`Ik geef een groot feest. Ook omdat ik deze week afscheid neem van de UT. Alle collega's weten dat ik een enorme fan ben. Dus voor één keer mag tijdens een feestje de televisie aan.'
Foto: Laura Spierdijk
