De luchtverkeersleiding op Schiphol registreert in een database alle voorvallen waarbij wordt afgeweken van de procedures. Een voorval kan zijn dat een vliegtuig naar links gaat bij het taxiën terwijl het naar rechts moet, maar ook dat twee vliegtuigen te dicht bij elkaar komen.
Uit die database kun je afleiden hoe vaak bepaalde voorvallen voorkomen, maar tot nu toe had de luchtverkeersleiding geen inzicht in onder welke omstandigheden het meest van procedures wordt afgeweken.
UT-student wiskunde Nicole Havinga ontwierp een model dat berekent welke omstandigheden (bijvoorbeeld de betrokken luchtvaartmaatschappij, het moment op de dag, het weer) een extra risico vormen voor een voorval. Vrijdag studeert ze op dit onderwerp af.
Infrastructuur Schiphol ingewikkeld
Havinga ontdekte onder andere dat luchtvaartmaatschappijen die Schiphol niet als thuisbasis hebben vaker de mist in gaan bij het taxiën naar de gate. Ze komen bij een andere gate terecht of rijden over een verkeerde baan.
Havinga: ‘Schiphol heeft een ingewikkelde infrastructuur. Als meerdere piloten moeite hebben met taxiprocedures, kan de luchtverkeersleiding die aanpassen en verbeteren.’
Uit Havinga’s afstudeerscriptie kwam verder naar voren dat vooral kleine vliegtuigen betrokken zijn bij voorvallen tijdens het taxiën. Tijdens de piektijden op Schiphol gebeuren relatief meer voorvallen dan in rustigere periodes, ook als je rekening houdt met dat er in de ‘spits’ meer vliegbewegingen zijn.
Model al in gebruik
‘Als een voorval één keer gebeurt, is het niet heel erg. Maar als iets vaak fout gaat, dan zijn de procedures misschien niet duidelijk genoeg’, vertelt Havinga over het belang van haar onderzoek. Volgens haar vinden er ‘enkele voorvallen per dag’ plaats, maar zijn er ook dagen zonder incidenten. Schiphol heeft bijna 450 duizend vliegbewegingen per jaar.
LVNL heeft Havinga’s model al in gebruik genomen. De luchtverkeersleiding gaat nog extra casestudies uitvoeren die de wiskundestudent niet tijdens haar afstudeeronderzoek heeft kunnen doen. Aan de hand van alle uitkomsten wordt gekeken of de procedures, voor bijvoorbeeld het taxiën, op Schiphol moeten worden aangepast.
